Tarihte bugün

[köroğlu]

Tarihte Bugün / 16 Temmuz tarihindeki önemli olaylar :

622 Hazreti Muhammed ve beraberindeki ilk Müslümanlar, hicretlerini tamamlayıp Medine'ye vardılar; ''Hicri Takvim''in başlangıcı.


1683 Viyana'ya taarruz eden Osmanlı Ordusu, Avusturya Ordusunu mağlup etti. Böylelikle Viyana kuşatması sürdürüldü.

1888 Sözleri Paris Komünü'nün yıkılmasından sonra Komüncülerin mücadelesi adına Eugene Pottier tarafından yazılan Enternasyonal, Pierre Degeyter tarafından marş olarak bestelendi.

1912 Stockholm Olimpiyatları başladı.

1918 Rus Çarı Nikola ve Romanof hanedanının öteki üyeleri, Bolşevikler tarafından, Urallar'daki Yekaterinburg kasabasında öldürüldü.

1922 Gazi Mustafa Kemal, Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında doğal başkan, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ise Grup Başkanı oldu. ''Misakı Milli'' temel ilke kabul edildi.

1926 İlk renkli sualtı çekimleri National Geographic dergisinde yayımlandı.

1945 ABD'de Robert Oppenheimer'ın geliştirdiği ilk atom bombası, New Mexico yakınlarında, çölde patlatıldı.

1955 Söke'de 7.0 büyüklüğündeki depremde 23 kişi öldü.

1964 Kurtuluş Savaşı kahramanlarından, eski başbakan Hüseyin Rauf Orbay öldü.

1971 Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının yargılanmasına başlandı.

1974 Türkiye, Kıbrıs'taki darbeye karşılık, İngiltere'ye iki garantör devlet olarak Kıbrıs'a müdahale önerdi. Londra'ya giden Başbakan Ecevit'in, İngiltere Başbakanı Wilson'a yaptığı öneri, kabul görmedi. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Meclisi olağanüstü toplantıya çağırdı.

1975 Atatürk'ün silah arkadaşlarından emekli general Fahri Belen öldü.

1979 Saddam Hüseyin Irak Devlet Başkanı oldu.

1994 ''Shoemaker Levy'' adlı kuyruklu yıldız Jüpiter'e çarptı; NASA çarpışmayı naklen yayınladı.

1998 12 Eylül 1980 askeri harekatını gerçekleştirenlerden eski Jandarma Genel Komutanı emekli Orgeneral Sedat Celasun, Çanakkale'de kalp krizi sonucu öldü.

[köroğlu]

Tarihte Bugün / 17 Temmuz tarihindeki önemli olaylar :

Atatürk'ün Gelişini Anma Günü - Bolu

1907 Resim sanatında Kübizm akımı doğdu.

1913 Romanya-Bulgaristan savaşı başladı.

1929 Hükümeti devirme iddiasıyla yargılanan komünistlerin davası sonuçlandı: Dr. Hikmet (Kıvılcımlı), Hüsamettin (Özdoğu) ve Laz İsmail beyler 4'er yıl 6'şar ay hapse mahkum edildiler. 24 sanık çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.

1936 İspanya'da, solcu Halk Cephesi'nin seçimleri kazanması üzerine Falanj Partisinin hazırladığı askeri ayaklanma patlak verdi. İspanyol Fas'ında, General Francisco Franco önderliğinde başlayan ayaklanma, kısa sürede yarımadaya yayıldı ve iç savaşa dönüştü.

1945 ABD Başkanı Harry Truman, Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin ve İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Almanya'nın Potsdam kasabasında bir araya gelerek II. Dünya Savaşı'ndan sonra dünyanın bölüşümünü belirlediler.

1955 Dünyanın en ünlü eğlence parkı Disneyland, California'da açıldı. Yaklaşık 30 hektarlık bir alanı kaplayan Disneyland'de, belirli temalara göre düzenlenmiş çeşitli bölümler vardı. Disney Company, 1971'de de Florida'da Disneyworld'u açtı.

1961 Anıtkabir'in mimarlarından Prof. Emin Onat 53 yaşında öldü.

1963 Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) kuruldu.

1968 Üniversite öğrencileri, 6. Filo askerlerini dövüp denize attı; polis eylemlerin merkezi durumundaki İTÜ yurdunu bastı, çıkan çatışmada 53 öğrenci yaralandı.

1975 ABD uzay aracı Apollo, Sovyet uzay aracı Soyuz 19 ile kenetlendi. Astronotlar, iki gün boyunca ortak deneyler yaptı.

1992 Slovak Parlamentosu bağımsızlık ilan etti. Çekoslovakya, Çek ve Slovak cumhuriyetleri adlarıyla iki devlet oldu

[Afat45]

3 Kasım
1926. Atatürk'e karşı planlanan İzmir Suikastından suçlu bulunan Rüştü Paşa idam edildi.
1941. İlk Basın Konseyi Türk Basın Birliği'nin kongresi toplandı.
1948. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimini Harry Truman kazandı.
1957. Laika adlı köpek, Sputnik 2 Sovyet uydusuyla uzaya gönderildi.
1959. İsrail'de, seçimlerini David Ben Gurion'un İşçi Partisi kazandı.
Aynı gün Türkiye'de Leyla Gencer, Azra Gün ve Aydın Gün Devlet Operası'ndan istifa etti.
1961. Burmalı diplomat U Thant, Birleşmiş Milletler genel sekreteri seçildi.
1981. Eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit uluslararası bir ajansa demeç verdiği gerekçesiyle 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1982. Mehmet Ali Ağca'nın suç ortağı olarak aranan Musa Serdar Çelebi Almanya'da tutuklandı.
1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Güneydoğu Anadolu Projesi, GAP kapsamındaki Atatürk Barajı'nın temelini attı. Barajın dünyanın 5. büyük barajı olacağı açıklandı.
1985. Sosyal Demokrasi Partisi, SODEP feshedilerek Sosyal Demokrat Halkçı Parti, SHP'ye katıldı.
Aynı gün; iki Fransız ajan, Yeni Zelanda'da Greenpeace gemisi Rainbow Warrior'u batırmaktan suçlu bulundu.
1988. Türk PEN Yazarlar Derneği kuruldu. Başkan: Yaşar Kemal.
1989. İzmir kadın sığınma evi kapatıldı.
1990. İstanbul'da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı açıldı.
1993. Aziz Nesin, "Türk milleti sahtekârdı" dediği için dava açıldı. Nesin, ; tek celsede beraat etti.
Aynı gün Galatasaray Futbol Takımı İngiltere'nin Manchester United takımını eledi. Böylece Şampiyonlar Ligi'ne katılan ilk Türkiye takımı oldu.
1994. Türkiye ile İsrail arasında teröre karşı işbirliği anlaşması imzalandı.
1996. Balıkesir'in Susurluk ilçesi yakınlarında bir Mercedes arabayla bir kamyon çarpıştı. Arabada bulunan Ülkü Ocakları eski başkanı ve Bahçelievler Katliamı sanığı Abdullah Çatlı, eski İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ve eski güzellik kraliçesi Gonca Us öldüler, DYP Şanlıurfa milletvekili Sedat Emin Bucak yaralandı. "Susurluk Olayı" adıyla anılan olaydaki arabanın içinde susturuculu silahlar bulundu. Devlet-siyaset-mafya ilişkileri açığa çıktı.
1999. Galatasaray Futbol Takımı Milan'ı 3–2 yendi. UEFA Kupası'na katılma hakkı kazandı.
Bugün Doğanlar:
1901. General Charles de Gaulle'ün aktif bir, destekçisi olarak, onun iktidarında 1958–68 arasında Kültür Bakanlığı da yapan ve İnsalık Durumu adlı romanıyla bilinen Fransız romancı, sanat tarihçisi ve politikacı André(-Georges) Malraux.
1903. Büyük bunalım döneminde ABD'nin güney eyaletlerindeki insani koşulları belgeleyen ve Amerikan halk mimarlığını yorumlayan fotoğraflarıyla ünlü Amerikalı fotoğrafçı Walker Evans.
1933.. Toplumun en yoksul kesimlerinin sorunlarına eğilmesiyle tanınan ve refah ekonomisi ve fırsat eşitliği konularında iktisat bilimine yaptığı katkılardan ötürü 1998 Nobel İktisat Ödülü'ne değer görülen Hüntli iktisatçı Amartya Sen.
Bugün Ölenler:
1954. Fransız ressam Henri Matisse.
1969. Milli takım ve Fenerbahçe kaptanı Zeki Rıza Sporel.
1982. Ressam ve sanat eleştirmeni Osman Zeki Çakaloz.
1990. Prof. Dr. Nusret Fişek.
1997. Türkiye'nin ilk hava durumu yorumcusu, gazeteci Ali Esin.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 11 Kasım

1918. 1. Dünya Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşması Fransa'da bir orman içindeki vagonda imzalandı.
1923. Münih'te, "Birahane Darbesi" başarısızlığa uğrayan Adolf Hitler tutuklandı.
1938. Atatürk'ün ölümü üzerine, , Türkiye Büyük Millet Meclisi oy birliğiyle İsmet İnönü'yü cumhurbaşkanı seçti.
1942. Varlık Vergisi yasası kabul edildi.
1951. Juan Peron, yeniden Arjantin devlet başkanı seçildi.
1959. Akis dergisi yazarları Kurtul Altuğ ve Doğan Avcıoğlu, 3 ay 15'er gün hapse mahkûm oldular. Gerekçe: İran Şahı Rıza Pehlevi'ye yayın yoluyla hakaret.
1965. Afrika'daki son İngiliz sömürgesi Rodezya bağımsızlığını ilan etti.
1968. Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, "Bizim sosyalizmimiz demokratik sosyalizm olacaktır. Biz de seçimle iktidara geleceğiz" dedi.
1970. İnsanlığa Karşı Savaş Suçlarının Zaman Aşımına Uğramazlığı Avrupa Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı.
1973. Mısır ile İsrail ateşkes anlaşması imzaladı.
1975. Angola Halk Cumhuriyeti kuruldu. Angola, Portekiz sömürgesiydi.
1980. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Cumhuriyet gazetesini ikinci bir emre kadar kapattı.
1987. Van Gogh'un "İrisler" tablosu, New York'ta 51 milyon dolara satıldı.
1989. Beyoğlu Adliyesi'nde çok sayıda sinema filmi, video-kaset ve fotoğraf müstehcen ve sakıncalı oldukları gerekçesiyle yakıldı.
1996. Anavatan Partisi, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, "Devlet, emniyet içinde Milli İstihbarat Teşkilatı'na, MİT'e alternatif bir örgüt yarattı. Bugünden sonra, devlet can güvenliğimizi sağlar diye güvenmeyin" dedi.
Aynı gün Türkiye'de bir şans oyunu olan "Sayısal Loto" başladı.

Bugün Doğanlar ::
1821. Rus yazar Fyodor Dostoyevski.

Bugün Ölenler:
1918. Avusturya sosyal demokrasisi önderi Victor Adler.
1944. Washington Büyükelçisi Münir Ertegün.
1986. Yazar Fahri Erdinç.
1990. Eski Başbakanlardan Prof. Sadi Irmak.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 4 Aralık

1920. Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.
1929. Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
1933. Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu.
1945. İstanbul'da komünizm karşıtı bir gösteri yapıldı. Göstericiler Tan, La Turquie, Yeni Dünya matbaalarını, Berrak ve ABC kitapevlerini tahrip ettiler.
1955. İstanbul'da, Sirkeci-Halkalı elektrikli tren hattı ulaşıma açıldı.
1961. İngiltere'de doğum kontrol hapları serbestçe satışa çıktı.
1962. Ortak Pazar Türkiye'ye 6,5 yıl hazırlık dönemi tanıdığını açıkladı.
1953. Eski Genel Sekreter Kasım Gülek ve Kastamonu Milletvekili Avni Doğan Cumhuriyet Halk Partisi'nden ihraç edildi.
1981. Danışma Meclisi Başkanı Sadi Irmak "Askerler kışlaya dönmenin hasreti içinde" dedi.
1984.İstanbul Topkapı'da,Elbiseciler sitesinde yangın çıktı; 250 dükkan yandı.
Aynı gün 4 köy muhtarı Gökova Körfezi'ndeki termik santral inşaatının durdurma amacıyla Danıştay'a başvurdu.
1991. İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Şakir Koç ve şoförü Vedat Dilmaç, Devrimci-Sol örgütünün silahlı saldırısında öldü.
2000. Yatağan Termik Santrali'nde üretim durduruldu. Santral filtresiz çalıştırıldığı için Yatağan halkını zehirliyordu.

Bugün Doğanlar:
1892. İspanya'nın faşist diktatörü Francisco Franco.

Bugün Ölenler:
1948.Bestekâr Rakım Elkutlu.
1967. Fizik bilgini Salih Murat Uzdilek.
1967. Yazar Fazıl Ahmet Aykaç.
1983. Gazeteci, yazar Doğan Avcıoğlu.
1992. Tiyatro sanatçısı Perihan Tedü.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 17 Aralık

1903. Wright kardeşlerin uçağı ilk uçuşunu yaptı.
1919.Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.
1925.Türkiye- Sovyetler Birliği tarafsızlık antlaşması imzalandı.
1926.Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
1928. Afganistan Kral Emanullah Han 'a karşı ayaklanma başladı.
1959.40 Kürt aydını, "bölücülük" iddiasıyla tutuklandı. "Kırkdokuzlar davası" adıyla bilinen dava sonucunda 40 Kürt aydını çeşitli illere sürgün edildi.
1965.Birleşmiş Milletler Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale edemeyeceğine ilişkin karar aldı. Türkiye bu kararı reddetti.
Aynı gün Türkiye Fikir Kulüpleri Federasyonu, FKF kuruldu.
1971.3. Haliç Köprüsü'nün temeli atıldı.
1979.Ferhat ile Şirin balesi, günü TRT'nin Sanat Dünyası adlı programından çıkarıldı. Ferhat ile Şirin Nazım Hikmet 'in eseriydi. Koreografisini Arif Melikov yapmıştı.
1980.Avustralya Türkiye'nin Sidney Başkonsolosu Şarık Arıyak ve koruma polisi Enver Sever silahlı saldırı sonucu öldüler. Saldırıyı, Ermenistan'ın Kurtuluşu İçin Gizli Ermeni Ordusu, ASALA üstlendi.
Aynı gün Türkiye İstanbul Şehir Tiyatroları'nda çalışmaları sakıncalı görülen 38 sanatçının işine son verildi. İşine son verilen sanatçılar arasında Başar Sabuncu, Ali Taygun, Mustafa Alabora, Erdal Özyağcılar, Orhan Alkaya, Beklan Algan da bulunuyordu.
1981.Polonya polis gösteri yapan işçilerin üzerine ateş açtı; 7 işçi öldü.
1983. Erdal İnönü, yeniden Sosyal Demokrasi Partisi, SODEP genel başkanlığına seçildi.
1984.Yükseköğrenim Kurulu, YÖK öğretim üyeleri ve öğrenciler hakkında "bilgi fişi" tutulmasını istedi.
1989.Ankara hava kirliliği sağlığı tehdit ediyor; ilk ve orta dereceli okullar hava kirliliği nedeniyle tatil edildi.
1995.Ganalı Kofi Annan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri oldu.
1996.Susurluk kazasında, Sedat Bucak'ın otomobilinde bulunan silahların Emniyet Müdürlüğü'ne ait olduğu belirlendi.

Bugün Doğanlar:
1770.Alman besteci ve piyanist Ludwig vın Beethoven.
1903. "Tütün Yolu" romanı ile ünlü Amerikalı yazar Erskine Caldvell doğdular.

Bugün Ölenler:
1273. Mutasavvıf ve şair Mevlana Celalettin Rumi
1830. Güney Amerika bağımsızlık savaşı önderi Simon Bolivar.
1933. Kastamonu Milletvekili Hasan Fehmi Hoca.
1956. Mizah yazarı Ercüment Ekrem Talu.
1969. Tiyatrocu Hadi Hün.
1981. Eski genelkurmay başkanı Orgeneral Cemal Tural.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 23 Ocak

1911. Kamil Paşa hükümeti İttihat ve Terakki'cilerce devrildi. Babıali baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
1925. Şili'de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.
1941. Türk Karikatür Sergisi İstanbul'da açıldı.
1957. Meclis, Ankara'da Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin kurulmasını kabul etti.
1959. Vatan Partisi'nin kurucularına ilişkin dava başladı. Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Savcı sanıklar için 5 yıldan15 yıla kadar hapis cezası istedi.
1961. Ünlü dolandırıcı, Sülün Osman yakalandı.
1962. Üniversite harçlarına zam yapıldı.
1968. Amerikan Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore'de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.
1971. Emekliler Ankara'da Emekli Sandığı binasını işgal etti.
1973. Vietnam'da ateşkes ilan edildi.
1974. İsrail askerleri Süveyş Kanalının batısından çekilmeye başladı.
Aynı gün Türkiye'de Tunceli'nin Yeşilyazı bucağında çığ düştü;15 kişi öldü.
1975. Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu faşistler tarafından basıldı. Kerim Yaman adlı öğrenci öldürüldü.
1986. "Video ve Sinema Eserleri Yasası" Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.
1989. Tacikistan'da deprem meydana geldi;1000'in üstünde insan öldü.
1990. Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.
1994. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel "Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız" dedi.

Bugün Ölenler:
1976. Amerikalı aktör, şarkıcı ve siyah hakları savunucusu Paul Robeson.
1989. İspanyol ressam Salvador Dali.

Bugün Doğanlar:
1783. En özgün ve karmaşık Fransız edebiyatçılardan Kırmızı ve Siyah ve Parma Manastırı adlı romanlarıyla ünlü Stendhal.
1832. Gerçekçilikten izlenimciliğe geçişin öncülerinden Fransız ressam Édouard Manet.
1891. İtalyan Komünist Partisi'nin kurucusu, İtalya ve dünya komünizmini düşünceleriyle etkilemeyi sürdüren düşünür Antonio Gramsci.
1967. 1980 ve 90'larda halter sporunun yıldızı olan Bulgaristan doğumlu Türk halterci Naim Süleymanoğlu.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 6 Şubat

1928. Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.
1930. İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.
1935. İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.
1953. Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.
1958. Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.
1961. Mutedil Liberal Parti kuruldu.
1967. Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.
Aynı gün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.
1968. Zonguldak ve Kozlu'da10.000 maden işçisi işbaşı yapmadı.
1974. Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1979. 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.
1981. İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
1986. Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.
1987. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.
1991. Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.
1992. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
2000. Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.
Aynı gün Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.

Bugün Doğanlar:
1919. Amerikalı sinema oyuncusu Zsa Zsa Gabor.
1932. Fransız sinema yönetmeni François Truffaut.

Bugün Ölenler:
1955. Asker, iş adamı Süreyya İlmen (Süreyya Paşa).
1956. Bestekar Şerif İçli.
1960. Bestekar Selahattin Pınar1960.
1977. Sinema dublajcı ve oyuncusu Hayri Esen.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 22 Temmuz

1913. Sırbistan 2. Balkan savaşından topraklarını genişleterek çıktı. Bükreş Anlaşması ile Osmanlı 1. Balkan savaşında yitirdiği Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.
1917. Rus çarının tahttan indirilmesiyle kurulan geçici hükümette Aleksandr Kerenskiy başbakan oldu.
1948. 16 yaşından küçük çocukların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaklandı.
1949. Türkiye'nin ilk ampul fabrikasının temeli İstanbul atıldı.
1953. 10 gemili Amerika Birleşik Devletleri filosu İstanbul'a geldi.
1955. İsmail Hami Danişmend "1703-1924 Açıklamalı Osmanlı Tarihi Kronolojisi" adlı eserinde Atatürk'e hiç yer vermemişti. Milli Türk Talebe Birliği protesto amacıyla kitabın kapağını yaktı.
1956. Akis dergisinin son sayısı toplatıldı.
1961. Kuzey Irak'tan 1500 Türkmen Türkiye'ye sığındı.
1965. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi genel idare kurulu Alpaslan Türkeş'i sorguya çekti. Türkeş'in partiyi kendi amaçlarına alet ettiği gerekçesiyle ihracı isteniyordu.
1967. Adapazarı'nda Richter ölçeğine göre 7,5 şiddetinde deprem oldu. Deprem tüm Marmara, Ege ve İç Anadolu'da da hissedildi. 89 kişi öldü, 400'ü aşkın kişi yaralandı, 795 ev tamamen, 2220 ev kısmen yıkıldı.
1971. Edebiyatçı Azra Erhat ve Vedat Günyol tutuklandı.
1974. Türkiye Birleşmiş Milletler'in Kıbrıs için yaptığı ateşkes çağrısını kabul etti.
1980. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) eski başkanı, Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.
1981. Mehmet Ali Ağca Roma'da ömür boyu hapse mahkum edildi.
1991. Anayasa Mahkemesi, sol görüşlü mahkumları da şartlı tahliye kapsamına aldı, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
2000. Belçika'da mahkumların her ay eşleri ya da sevgilileriyle en az 2 saat süreyle cinsel ilişkiye girmelerine izin verildi.

Bugün Doğanlar:
1822 . Avusturyalı genetik bilimci Johann Mendel.

Bugün Ölenler:
1987. Eski sağlık bakanı, İstanbul valisi ve belediye başkanı Ordinaryüs Profesör Doktor Fahrettin Kerim Gökay.
Aynı gün Gazeteci yazar Örsan Öymen.
1992. Operet, tiyatro ve sinema sanatçısı Toto Karaca. Sanatçı bir dönemin çarliston kraliçesi olarak ün yapmıştı.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 25 Temmuz

1814. Robert Stevenson'un yaptığı lokomotif çalıştırıldı.
1931. Cumhuriyet döneminin ilk basın yasası olan Matbuat Kanunu kabul edildi. Yeni kanun "hilafet", "saltanat", "anarşizm", "komünizm" yanlısı yayınlara ilk kez açık yasak getiriyor, hükümete de "ülke çıkarlarına ters düşme" durumunda yayınları "geçici kapatma" yetkisi tanıyordu. Basın üzerinde denetimi arttıran bu yasaya karşı çıkan tek milletvekili, gazeteci Hakkı Tarık Bey (Us) oldu.
1933. Lev Troçki sığınmacı olarak İstanbul, Heybeliada'dan Fransa'ya gitti.
1934. Avusturya başbakanı Englebert Dollfuss ülkesindeki Naziler tarafından Viyana'da öldürüldü.
1936. Adolf Hitler İtalya'nın Habeşistan'ı ilhakını tanıdı.
1941. Bozkurt dergisi yeniden kapatıldı. Aşırı Türkçü bulunan dergide ırk unsuru Türkleri birleştiren en önemli etken olarak görülüyordu.
1943. Benito Mussolini'nin iktidardan düşürülmesiyle faşizm İtalya'da yasadışı ilan edildi.
1950. Bakanlar Kurulu 25 Temmuz 1950'de Kore'ye 4 bin 500 kişilik bir askeri birlik göndermeye karar verdi.
1951. Atatürk Kanunu 25 Temmuz 1951'de Meclis'te kabul edildi. Amaç, Atatürk devrimlerini korumak, Atatürk heykel ve anıtlarına saldırıların önüne geçmek.
1957. Askeri bir uçak Bursa'da düştü: 15 ölü, 19 yaralı.
1958. Sovyetler Birliği Türkiye'ye bir nota verdi; Türkiye'nin Irak'a girmesi kötü sonuçlar doğurur.
1959. Türkiye Kerkük Türkmenleri için Irak'tan teminat istedi.
1962. Maliye Bakanı Ferit Melen, "Türkiye'siz bir Avrupa siyasi ve iktisadi birliği kuvvetli bir birlik olamaz" dedi. Aynı gün İzmir'de temizlik işçileri yarım gün iş bıraktılar.
1967. Anayasa Mahkemesi sosyalizmin Anayasa'ya aykırı olmadığına karar verdi.
1968. 25 Temmuz 1968'de; İstanbul'da polis öğrencilere müdahale etti; 30 öğrenci ve 20 polis yaralı.
1973. Türkiye Barolar Birliği Genel Başkanı Profesör Faruk Erem Üniversite özerkliğinin gasp edildiği gerekçesiyle öğretim üyeliğinden istifa etti.
1975. Türkiye İncirlik dışındaki bütün Amerikan üslerine el koydu.
1978. Dünyanın ilk tüp bebeği Louise Brown İngiltere'de doğdu.
1979. Adalet partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel "Evhama gerek yok. Milliyetçi Hareket Parti'sini kullanacak kadar kötü adam değilim" dedi.
1984. Gencay Gürün İstanbul Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine atandı.
1990. Kısa adı HEP olan Halkın Emek Partisi milletvekillerinin İstanbul'dan Diyarbakır'a "Onurlu ve özgür yaşam" yürüyüşü Diyarbakır'da 10 bin kişinin katıldığı mitingle tamamlandı.
1992. Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani'ye diplomatik Türk pasaportu verildiği açıklandı. Aynı gün Türkiye'de Atatürk Barajı'nın iki ünitesi açıldı.
1994. Ürdün Kralı Hüseyin ile İsrail Başbakanı Yitzak Rabin savaş durumunu sona erdiren deklarasyonu imzaladılar.
Aynı gün, Gelibolu Yarımadası'nda 2000 hektarlık orman alanı yandı.
1995. İstanbul Kumkapı'daki bir lokantada yemek yiyen 4 kadın yan masadaki erkeklerin tacizine uğradı. Kadınların kendilerini savunma girişimi tartışmaya yol açtı. Zeynep Uludağ'ın yan masadaki 3 erkekten İsmail Kızılkaya'yı bıçaklayarak öldürdüğü açıklandı.
Aynı gün, Gümüşhane Barosu Başkanı Ali Günday türbanlı iki kadın avukatı barodan attırdığı gerekçesiyle öldürüldü.
1996. Cezaevlerinde süren ölüm orucunun 67. gününde Hüseyin Demircioğlu, Ali Ayata ve Müjdat Yanat öldüler. 5 bin kişi İstanbul Sultanahmet'te Adalet Bakanlığı'nı protesto etti.
2000. Bir Concorde uçağı Paris'ten kalkıştan kısa bir süre sonra düştü; 100 yolcu ve 9 mürettebattan kurtulan olmadı.

Bugün Doğanlar:
1905. Elias B. Canetti. Eserleriyle kalabalıkların duygularını, iktidarın yol açtığı ruhsal bozuklukları ve toplumla çatışma içindeki bireye ışık tutan Bulgar yazar 1981'de Nobel Edebiyat Ödülünün de sahibi.
1894. Gavrilo Princip. Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Francis Ferdinand'I öldüren Sırp milliyetçisi.

Bugün Ölenler:
1974. Oyun yazarı İsmet Küntay. Yazar, "403. Kilometre", "Evler Evler" , "Tozlu Çizmeler oyunlarıyla" tanınmıştı. İsmet Küntay Tiyatro Ödülü her yıl 25 Temmuz'da veriliyor.
1987. Gazeteci ve karikatürist Hüseyin Hulki Onaran. Onaran Akbaba, Varlık, Doğan Kardeş , Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde çalışmıştı.