Şanliurfa Tanitim Vİdeosu ve tarihi

[draculu45]

Şanlıurfa Atasözleri Deyimleri ve Bilmeceleri

Uygarlığın Doğduğu Şehir: Şanlıurfa

Halk Kültürü
Şanlıurfa Atasözleri Deyimleri ve Bilmeceleri

Birden fazla sözcüğün kısmen veya tamamen anlam kaybına uğrayarak meydana getirdiği deyim ile yüzyıllar boyu ulusal tecrübeyi özümleyerek taşıyan ve insanımıza üstü açık veya kapalı bir öğüt veren atasözünün, Urfa’daki yapısal ve anlamsal özellikleri Türkiye’deki diğer deyim ve atasözlerinden ayrı olarak düşünülemez.
Ancak biraz doğmaca nedenleri, biraz fonetik özellikleri, varyant olarak değerleri, söz dokuları bakımından bir çeşitlilik gösteren Şanlıurfa atasözleri ve deyimleri incelendiğinde şu özelliklerle karşılanılır:
I. Kuruluş Olarak Atasözleri ve Deyimler
A. Atasözleri
1. Eylem cümlesi biçimindeki atasözleri:
kimse bilmez, kim kazanır, kim yiyer, ehmak odır dünya üçın ğem çeker
2. Ad cümlesi biçimindeki atasözleri:
Diş görmah yuhıdan soyradır.
3. Gizli ek eylem bildiren atasözleri:
Him, him üstine; herkes bi din üstine.
4. Gizli yüklemli atasözleri:
Etternan gezenin bırnı misten, karkanan gezenin bırnı pisten
5. Konuşmalı atasözleri:
Tilkiye demişler, tavıh yayar mısan; demiş, hangi emriyizden geri kaldım.
6. Simetrik atasözleri:
Hey densiz, sen olırsay bensiz, ben de olıram sensiz.
B. Deyimler
1. Mastar biçimindeki deyimler:
Cabda kalmah, kesip atmah, mığal almah.
2. Tamlama biçimindeki deyimler:
Kılle kedeh, kermeli kavun, kelbı hülhüllü.
3. Cümle biçimindeki deyimler:
Keyme ola, oğlını evere Gende başını bağladı, toyda gelin başı kaldı.
II. Anlamlarına Göre Atasözleri ve Deyimleri
1. Olumlu olanlar:
Evini icara veren, elini yere verir. Atların yerine itleri bağlamışlar.
2. Olumsuz olanlar:
Kaynayan kazan kapah tutmaz Hecı ‘emmı ‘ecele işi sevmez.
3. Emir bildirenler:
Sen dorğı ol, egri bulır belasını Hele bah, çıharda yağmur yağiy mi?
4. Soru bildirenler:
Hırhıza kapı taka ne? Gözüme mi sohım?
5. Dilek-istek bildirenler:
Kor bazara varmasın, bazar kôrsız kalmasın Adam yimiye içmiye, üziye baha....