Akciger Kanseri

[kaptan-8]

Akciger Kanseri Nedir?

Akciger vücudumuzun oksijen gereksinimini saglayan organimizdir. Her organ gibi akcigerimiz de birçok hücreden olusur. Bu hücreler akcigerin normal olarak görevini yapabilmesi için ihtiyaç dogrultusunda bölünerek çogalirlar. Akciger kanseri, yapisal olarak normal akciger dokusundan olan hücrelerin ihtiyaç ve kontrol disi çogalarak akciger içinde bir kitle (tümör) olusturmasidir. Burada olusan kitle öncelikle bulundugu ortamda büyür, daha ileriki asamalarda ise çevre dokulara veya dolasim yoluyla uzak oranlara yayilarak (karaciger, kemik,beyin vb. gibi) hasara yol açarlar. Bu yayilmaya ****staz adi verilir. Akciger kanserleri mikroskop altinda izlenen hücrelerin görüntüsüne göre iki ana guruba ayrilir. 1. Küçük hücreli (yulaf hücreli) akciger kanseri 2. Küçük hücreli-disi akciger kanseri. Bunlar mikroskop altinda izlenen kanserli hücrenin görüntüsüne göre ayrilir.

Küçük Hücreli Disi Akciger Kanseri

Tüm akciger kanserlerinin %75' ini olusturur. Yassi epitel hücreli, büyük hücreli ve adeno kanser olarak üç gruptan olusur.

Küçük Hücreli Akciger Kanseri

Daha nadir görülen bu tür, oldukça hizli seyirlidir ve tani kondugu zaman çogunlukla vücudun baska bölümlerine yayilmis olarak karsimiza çikar.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Sigara, puro, pipo (tütün) içimi: Akciger kanserinin bugün ispatlanmis olan en önemli risk faktörüdür. Sosyoekonomik düzeyi gelismis ülkelerde sigara içiminin basarili olarak önlenmesi sayesinde, bu ülkelerde akciger kanseri sikligi oldukça azalmistir. Sigarayi biraktiktan 5 yil sonra risk azalmakta, ancak tamamen bitmemektedir. Sigarayi içmeyen ancak çevresinde içilen kisiler de ayni sekilde bu riski tasirlar.Bu nedenle akciger kanserini önlemenin en iyi yolu sigaraya hiç baslamamaktir!
- Asbest: Madenlerde, gemi yapiminda, yalitim malzemesi yapiminda kullanilir. Solunum yollarinda uzun süreli tahris olusturur.
- Radon: Evlerde, toprakta dogal olarak bulunan,kokusuz radyoaktif bir gazdir.
- Verem hastaligi (tüberküloz): Bu hastaligin yerlestigi akciger alaninda sonradan akciger kanseri gelisebilir.
- Daha önceden akciger kanseri geçirmis olmak: Bir kere akciger kanseri nedeniyle ameliyat olmus, veya isin tedavisi uygulanmis olanlarda ikinci bir kanser gelisme riski vardir. Sigara içmek bu riski ayrica arttirir.

Erken Tani Mümkünmüdür?

Akciger kanserinin ileri evrelere gelmeden erken teshis edilmesi için simdiye kadar düz akciger filmleri (röntgenogram), balgamda tümör hücrelerinin aranmasi (sitoloji) ve yüksek riskli insanlarda bronkoskopi denilen ucu isikli bir boruyla solunum yollarinin incelenmesi gibi yöntemlerin kullanildigi birçok çalisma yapilmistir. Bunlarin hiçbiriyle akciger kanserine bagli ölümlerin azaltilamadigi görülmüstür.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalik oldukça ileri asamalara gelene kadar önemli sikayete yol açmayabilir. Bu sinsi karakter, akciger kanserini bu kadar tehlikeli yapan en önemli faktördür. Eger sigara kullanan ve buna bagli kronik bronsiti olan biriyseniz, mevsimsel öksürük ve balgam sikayetlerinin süreklilik kazanmasi, balgamda kan görülmesi, giderek artan nefes darligi, özellikle sirtta kürek kemiklerinin arasina veya omuzlara yayilan batici nitelikte gögüs agrisi kanser için süphe uyandirmasi gereken sikayetlerdir. Ancak hastaligin ilk asamalarinda ,çogunlukla bunlarin hiçbiri olmadan, istahsizlik, halsizlik, kilo kaybi ve terleme gibi sikayetler görülmektedir.Hiçbir bulgu vermeyen hasta grubu da az degildir.

Tani Nasil Konur?

Düz akciger röntgenleri ile akcigerde kitle görülen hastalara,öncelikle bilgisayarli tomografi çekilir.Elde edilen üç boyutlu görüntü ile kitleye nasil ulasilabilecegine karar verilir.Hastadan ya tomografi rehberliginde ya da bronkoskopi dedigimiz ince bükülebilir bir tüple akcigerine ulasilarak igneyle parça alinir.Bu isleme biyopsi adi verilir. Kanser tanisi bu biyopsi örneginin patoloji kliniginde incelenmesi sonucunda kesinlesir. Doktorunuz sikayetlerinize göre ayrica karin veya beyine yönelik bilgisayarli tomografi veya magnetik rezonans görünüleme ve kemik taramasi (tüm vücut kemik sintigrafisi) gibi tetkikler isteyebilir.

Hastalik Asamalari Nelerdir (evreleme)?

Kanser tanisi konduktan sonra hekiminiz öncelikle hastaligin yayginligini veya bir baska deyisle hangi asamada oldugunu (evre) saptayacaktir. Hastalik;
- sadece akcigerin küçük bir bölümündeyse evre I,
- en yakin lenf bezelerine atlamissa evre II,
- akciger içinde akcigeri saran zara veya iki akciger arasindaki mediasten denen bosluga veya buradaki bezelere yayilmissa evre III,
- karaciger, kemik, böbrek üstü bezi gibi uzak organlara yayilmissa evre IV,
olarak adlandirilir.Dogru evreyi saptamak için hekiminizin akciger röntgeni, toraks ve batin bilgisayarli tomografi veya magnetik rezonans görüntülemesi, kemik taramasi veya beyin bilgisayarli tomografisi istemesi gerekebilr.Hastaligin amaliyat için uygun evrede olup olamdigini anlamak için mediastinoskopi denilen, boyundan yapilan bir kesiyle mediasten bosluguna isikli boruyla bakilmasi ve bu islem sirasinda lenf bezelerinden örnek alinmasini içeren bir tetkik ayrica yapilabilir.Eger akciger zarinin iki yapraginin arasinda sivi birikmisse, hekiminiz kaburgalarin arasindan bir igneyle girerek bu sudan patolojik inceleme için örnek alacaktir .Bu isleme ise torasentez adi verilir.

Nasil Tedavi Edilir?

Küçük hücreli disi akciger kanseri tedavisi:
Hastaligin erken evrelerinde (evre I ve II, bazi evre III hastalar) ameliyatla tümörlü doku, etraftan bir miktar saglam doku çikarilarak, bazen tüm bir akciger lobu alinarak temizlenebilir. Genel olarak ameliyatla tamamen çikarildigi ve çevrede hiç hastalik kalmadigi durumlarda baska tedaviye gerek yoktur. Ameliyat sonrasi hekiminiz sizi düzenli araliklarla kontrole çagiracaktir. Nadiren ameliyat sonrasinda bazi hastalara isin tedavisi (radyoterapi) tavsiye edilebilir.

Ameliyatla çikarilmasi mümkün olmayan evre III akciger kanserinin esas tedavisi isin tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) ve radyoterapidir.Bu hastalarda iki yöntem sirayla uygulanir.

Evre IV akciger kanserinde kemoterapi yasam sürenizi 3-6 ay kadar uzatacak ve hastaliga ait sikayetlerin azalmasini saglayacaktir. Ancak, bu evrede kesin tedavi karari siz ve aileniz ile görüsüldükten sonra verilmelidir. Yasami çok uzatmasi beklenmeyen bir tedavi seçeneginin yan etkileri nedeniyle hayat kalitenizi bozma olasiligi varsa hekiminizle bu konuyu tartismaniz uygun olacaktir. Evre IV hastalikta, isin tedavisi kansere bagli agri, kanama veya kemige ,beyine yayilma söz konusu ise uygulanir.

Küçük hücreli akciger kanseri tedavisi:

Bu kanser türünün tedavisine hastaligin sinirli veya yaygin olusuna göre karar verilir. Sinirli hastalikta kemoterapi ve radyoterapi ardisik veya eszamanli olarak uygulanir. Hastaligin beyine yayilma olasiligi yüksek oldugundan ayrica beyine koruyucu amaçli radyoterapi yapilir. Nadiren çok küçük çapli tümörlerde cerrahi uygulanabilir.

Yaygin hastaligin tedavisi ise kemoterapidir. Kemoterapiye çok duyarli bir tümör olmasina ragmen tekrarlama riski çok yüksektir. Kemoterapi sonrasi tekrarlamalarda hastanin sikayetlerine veya hastaligin yayilim bölgelerine göre radyoterapi uygulanabilir.





alinti