Tarihte Bugün / 4 Ocak

1932. Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı.
1939. Japonya'da faşist Hiranuma başbakan oldu.
1942. Beden Terbiyesi Ankara bölgesi güreş müsabakaları yapıldı. Yaşar Doğu, Halit Balamir, Aziz Kiper ve Celal Atik birinci oldular.
1944. Sovyet askerleri savaş öncesi Polonya sınırını geçti.
1948. Burma bağımsızlığını ilan etti.
1950. Hastalık ve Analık Sigortası Kanunu kabul edildi.
Aynı gün Türk-Yugoslav Ticaret Antlaşması imzalandı.
1951. Komünist birlikler Kore'de Seul'u işgal etti.
1954. Cumhurbaşkanı Celal Bayar Kayseri'de Türkiye'nin ilk İşçi Bankasını açtı.
1960. Amerikan Ajansı'nın yıllık raporunda Türk basını için, "Doğrudan doğruya sansür mevcut olmamakla beraber, sıkı kanunlar basın üzerinde kontrole yol açmaktadır" dendi.
1961. Bakanlar Kurulu toplu olarak istifa etti.
Aynı gün Yıldız ve Müşfik Kenter1960-1961 sezonunun en başarılı sanatçıları seçildiler.
1962. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy Güney Vietnam'a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.
1969. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Yılanlıoğlu, "Bu memleket Moskof uşaklarının değil, Ergenekon aslanlarınındır" dedi.
Aynı gün Her Türlü Irk Ayrımcılığının Kaldırılmasına Dair Uluslararası Sözleşme kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 2001'de onayladı.
1972. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı bir açıklama yaptı: Arananları ihbar edenlere 100 bin lira verilecek.
1982. Organ nakli yasası Danışma Meclisi'nde kabul edildi.
Aynı gün,100.000 kişinin yurtdışına çıkışı yasaklandı.
1985. Devlet Bakanı İsmail Özdağlar yolsuzlukla suçlandı ve görevinden istifa etti.
1991. 36 gündür grevde olan binlerce maden işçisi Zonguldak'tan Ankara'ya yürüyüşe geçti.
1994. İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi) Skandalı'na adları karışan İstanbul Belediye Başkanı Nurettin Sözen ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İl başkanı Yüksel Çengel beraat ettiler.
1996. Ümraniye E Tipi Cezaevi'nde çıkan olaylarda 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı.

Bugün Doğanlar:
1785. Özellikle çocuklar için Alman halk şarkı ve masallarını derleyerek folklor bilimine öncülük eden Alman, Jacob Ludwig Carl ve Wilhelm Grimm kardeşler.
1809. Görme engellilerce yaygın olarak kullanılan ve kendi adıyla anılan baskı ve yazı tekniğini icat eden Fransız eğitimci Louis Braille.
1932. İspanya'nın ruhunu trajediler ve flamenco dansına dayalı dramlarla çözümleyen İspanyol film yönetmeni Carlos Saura,.
1935. Dünya ağır sıklet boks şampiyonluğunu iki kez ele geçiren ilk profesyonel boksör Amerikalı Floyd Patterson.
1942. Ünlü İngiliz jazz-rock müzisyeni John McLaughlin

Bugün Ölenler:
1927. Şair ve yazar Süleyman Nazif;
1960. Veba adlı romanıyla ünlü Fransız yazar Albert Camus;
1965. Amerikan asıllı İngiliz şair ve oyun yazarı T. S. Eliot.

Tarihte Bugün / 5 Ocak

1895.Fransa'nın askeri sırlarını Almanya'ya vermekten mahkum olan Yahudi kökenli Fransız subay Alfred Dreyfus'ün rütbeleri söküldü. Dreyfüs Olayı olarak bilinen adli skandal başladı.
1919. Alman Nasyonal Sosyalist Partisi kuruldu.
1930. Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı.
1934. Avukatlar Birliği'nin ilk kongresi İzmir'de yapıldı.
1951. Türkiye'de1,1 milyon işsiz olduğu açıklandı.
1959. Hüseyin Yılmaz'ın "Umumi İzafiyet Üzerine Yeni Nazariye" adlı çalışması yılında bugün "Physical Review"de yayımlandı.
1960. Kim dergisi sorumlu yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu hakkında kesinleşen 16 aylık cezayı çekmek üzere günü cezaevine girdi.
1961. Yassıada duruşmaları devam ediyor; 6-7 Eylül olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir Valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ile Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi.
1968. Çekoslovakya Komünist Partisi liderliğine Alexander Dubçek getirildi. Alexander Dubçek reformcu kişiliğiyle tanınıyordu.
1972. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu üyesi Emin Galip Sandalcı beraat etti. Emin Galip Sandalcı 4,5 aydır tutukluydu.
1973. Bankaların ikramiye olarak apartman katı vermesi yılında bugün yasaklandı.
1980. Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören Türk Ceza Kanunu (TCK) değişiklik tasarısını yılında bugün Başbakanlığa sundu.
1984. Kürtaj uygulaması İstanbul'da başladı.
1989. Amerikan jetleri Libya'ya ait iki MİG-23 uçağını düşürdü.
1993. Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.
1994. Doç. Dr. Fikret Başkaya, Paradigmanın İflası adlı kitabından dolayı 20 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1995. 1 milyon liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı.
1996. Mardin'de vurularak ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden, eşinin ordudan firar eden komando üsteğmen Hurşit Can tarafından öldürüldüğünü ileri sürdü. Genelkurmay iddiayı yalanladı.
1997. Rusya, barış anlaşması uyarınca, Çeçenistan'daki son askerlerini tarihinde geri çekti.
Aynı gün Özdemir Sabancı suikastının sanıklarından Mustafa Duyar'ın Şam'da teslim olduğu açıklandı.

Bugün Doğanlar:
1863. Kendi adıyla bilinen sahne uygulayıcılığının yaratıcısı, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmeni ve yapımsıcısı ve Moskova Sanat Tiyatrosunun kurucusu Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy.
1876. İkinci Dünya savaşı sonrası Federal Alman Cumhuriyetinin ilk başbakanı, Hıristiyan Demokrat politikacı Konrad Adenauer.
1897. Japonya'da İkinci Dünya Savaşı sonrasında işçiler ve aydınlar arasında komünist olmayan demokratik sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşmasına yaptığı katkılarla tanınan Marksist düşünür Miki Kiyoşi.
1921. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Alman tiyatrosunun canlanmasında eserleriyle önemli rol oynayan İsviçreli oyun yazarı, romancı ve denemeci Friedrich Dürrenmatt.
1928. 197-73 arasında Pakistan Cumhurbaşkanlığı ve 1973-77 arasında Başbakanlık görevlerinde bulunan ve 1977'de bir askeri darbeyle devrilerek idam edilen popüler siyasetçi Zülfikar Ali Butto.
1931.Yeni gerçekçilikle başladığı yazarlık yaşamında yapısalcı ve biçimci teknikleri kullanarak avangard romancılığa öncülük eden İspanyol romacı, kısa öykücü ve denemeci Juan Goytisolo
1932. İtalyan edebiyat eleştirmeni, romancı ve göstergebilimci Umberto Eco.

Bugün Ölenler:
1953. Karikatürist Ramiz Gökçe.
1975. Şair ve yazar Arif Nihat Asya.
1976. Olimpiyat ve dünya şampiyonu güreşçi Hamit Kaplan.
1986. Türk halk müziği sanatçısı Aynur Gürkan.

Tarihte Bugün / 6 Ocak

1924. Yazar Hafız İbrahim Efendi İstiklal Mahkemesi tarafından bir sene hapse mahkum edildi. Hafız İbrahim Efendi İslamiyette Ahlak ve Kadınlarda Tesettür adlı broşürde irtica propagandası yapmakla suçlanıyordu.
1927. İstanbul liman şirketi ile mavnacılar arasındaki anlaşmazlığa polis müdahale etti. Polislerden dördü yaralandı.Gözaltına alınan 300 mavnacıdan 34'ü tutuklandı.
1929. Yugoslavya Kralı Aleksandr parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu.
1938. Nazi baskısından kaçan Sigmund Freud Londra'ya gitti.
1954. İsmail Ezheri Sudan'ın ilk başbakanı oldu.
1955. On iki Ada karasuları sınırının saptanması için Yunanistan ile görüşmelere başlandı.
1956. Kanada'da 14 ülkenin katıldığı hava gösterisi yarışmalarında Türkiye birinci oldu.
1961. Kurucu Meclis ilk toplantısını yaptı.
Aynı gün Milli Birlik Komitesi,147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı.
1963. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Siirt'te zengin bir petrol damarı buldu.
1968. İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi. "İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?" dedi.
1969. Ortadoğu Teknik Üniversitesi'ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı.
1971. İstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde işten atılan 15 model çıplak olarak protesto gösterisi yaptı.
1977. Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı.
Aynı gün, Metin Erksan'ın İntikam Meleği ( Kadın Hamlet ) filmi gösterime girdi.
1980. Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı.
Aynı gün adam öldürmekten hükümlü 3 ülkücü mahkûm Yozgat Cezaevi'nden kaçtı.
1981. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında gözaltında tutulan 39 kişiden 15'i tutuklandı. Tutuklananlar arasında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Kemal Nebioğlu da var.
1983. Yazar Osman Şahin'in 1,5 yıllık hapis cezası Yargıtay'ca onaylandı. Yazar "Bölücülük" iddiasıyla yargılanmıştı.
Aynı gün,10 kişi Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı. Vatandaşlıktan çıkarılanların arasında Yılmaz Güney ve Cem Karaca da vardı.
1984. Adalet bakanlığı bir açıklama yaptı; cezaevlerinde 74.946 tutuklu ve hükümlü var.
Aynı gün Tunus'ta ekmek fiyatlarının yüzde 125 oranında artması üzerine ayaklanma başladı; 75 kişi öldü, sıkıyönetim ilan edildi.
1994. Er, erbaş ve yedek subayların terhisleri, Genelkurmay tarafından 3 ay ertelendi. Sürdürülen operasyonlarda yetişmiş askeri personele ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
Aynı gün Yüksek Seçim Kurulu, İnterstar televizyonunun yayınını 5 gün süreyle durdurdu. İnterstar siyasi reklam yasağına uymayacağını açıklamıştı.

Bugün Doğanlar:
1832. 19. yüzyıl sonlarının en hünerli ve başarılı kitap illüstratörlerinden biri sayılan Fransız baskı ve gravür ustası (Paul-)Gustave Doré.
1883. Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam Halil Cibran.
1849. Osmanlı egemenliğine karşı Bulgar ulsual ayaklanmasının kahramanlarından şair Hristo Botev.
1850. Karl Marx'ın kapitalist ekonominin tasfiyesi ve iktidarın proletarya tarafından fethi düşüncesini gözden geçirmeye girişen ilk revizyonistlerden Alman sosyalist Eduard Bernstein.
1913. 1970-80 arasında Polonya Komünist partisi Genel Sekreteri Edward Gierek.

Bugün Ölenler:
1972. Siyaset insanı ve diplomat Tevfik Rüştü Aras.
1991. Besteci Ahmet Adnan Saygun.
1993. Amerikalı cazcı John Birks (Dizzy) Gillespie.

Tarihte Bugün / 20 Ocak

1793. Fransa Kralı 16. Louis giyotinle idam edildi.
1921. İlk Teşkilat-ı Esasiye (Anayasa) kabul edildi.
1923. Ali Şükrü Bey'in Ankara'da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.
Aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.
1936. Sinemaların esas filmle beraber bir de "öğretici film" göstermek zorunda olduğuna ilişkin kanun çıktı.
Aynı gün Ankara'da Sanayi Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı kabul edildi.
1945. İngiltere'de eğitimini tamamlayan 50 Türkiyeli öğrenciye pilotluk brövesi verildi.
1947. Fransa'da Charles De Gaulle politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
1950. Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.
1956. Varlık dergisi Roman Armağanı'nı günü İnce Memed romanıyla Yaşar Kemal kazandı.
1961. John F. Kennedy ABD başkanı olarak göreve başladı.
Londra Konferansı'nda Kıbrıslı Rumlar federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri 1964 günü Konferans'tan çekildi.
1968. Türkiye, Yunanistan'daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.
1971. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey'in kararıyla süresiz kapatıldı.
1972. Türkiye- Fransa Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalandı.
1973. Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında "Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ıskat için gizli örgüt kurma" iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.
1975. Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.
1981. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.
1986. Demokratik Sol Parti (DSP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) arasında yapılan "solda birlik" görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit "Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı" dedi.
1988. Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15'er yıla kadar hapis cezası istendi. Gerekçe 2000'e Doğru dergisine Kürt sorunu konusunda yaptıkları açıklamalardı.
1993. Anayasa Mahkemesi dini bayramlarda Bayram dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.
Aynı gün Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya'nın Yüce Divan'a verilmesini kararlaştırdı.
1995. Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç'ın kızı ve Alaattin Çakıcı'nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ'da öldürüldü. Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç'ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç'ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı'dan 50 milyon lira aldığını söyledi.
1997. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), "Demokratik standartların yükseltilmesi paketi"ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.

Bugün Doğanlar :
1812. Ağır engellilerin eğitimi için çağdaş yöntemleri getiren Fransız kökenli Amerikalı psikiyatr Edouard Segouin.
1856. Amerika'da kadınlara oy hakkı mücadelesinin önderi Harriot Eaton Stanton Blatch.
1920. II. Dünya savaşı sonrasının en önemli sinema yönetmenlerinden İtalyan Federico Fellini,
1925. Ruben Diario'dan sonra Nikaragua'nın en önemli şairi kabul edilen rahip ve şair Ernesto Cardenal.
1930. Aya ayak basan ikinci kişi, Amerikalı astronot Edwin Eugene Aldrin, Jr.

Bugün Ölenler:
1949. Romancı ve gazeteci Burhan Cahit Morkaya.
1960. Eski Eskişehir Milletvekili Emin Sazak.
1965. Mesleki öğretimin kurucusu Rüştü Uzel.
1994. Tiyatro ve sinema sanatçısı Bedia Muvahhit.

Tarihte Bugün / 7 Ocak

1924. Milli Eğitim Bakanlığı yabancı okulların binaları içindeki dini alamet ve işaretlerin kaldırılması için genelge yayımladı.
1935. İtalya diktatörü Benito Mussolini ile Fransa dışişleri bakanı Roma'da görüştü. Resmi açıklamaya göre iki ülkenin Afrika'daki çıkarlarıyla ilgili anlaşmalar yapıldı.
1942. Hamlet davası sonuçlandı. Muhsin Ertuğrul, Peyami Sefa ve Celaleddin Ezine'ye verilen cezalar ertelendi.
1944. Çorap imalatı hakkı Sümerbank'a verildi.
1946. Demokrat Parti (DP) resmen kuruldu.
1950. Karabük Demir ve Çelik İşletmesi'nde Zeynep adı verilen yüksek fırın hizmete açıldı.
Aynı gün Demokrat Parti yeni Seçim Kanunu'yla ilgili bildiri yayınladı:"Önümüzdeki seçimler mutlaka dürüst olmalıdır."
1954. Demokrat Parti Genç Demokratlar adında bir gençlik örgütü kurdu.
1957. Milli Türk Talebe Birliği "rock and roll" ve "striptiz"in yasaklanmasını istedi.
1963. Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı.
1967. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de 25.000 frengili,10.000 cüzamlı, 750.000 veremli var.
1979. Hindistan'da yapılan seçimleri İndira Gandhi'nin Kongre Partisi kazandı.
Aynı gün Vietnam birlikleri Kampuçya başkenti Pnom Penh'i ele geçirerek Kızıl Kmer rejimini ve Başkan Pol Pot'u devirdi.
1984. Başbakan Turgut Özal ilk basın toplantısını düzenledi.
1992. Cemal Süreya Şiir Ödülü Adnan Özer ve Süreyya Berfe'ye verildi.
1997. Demokrat Türkiye Partisi kuruldu. Partinin genel başkanlığına Hüsamettin Cindoruk seçildi.
1999. ABD Başkanı Bill Clinton'ın azli istemiyle açılan dava başladı.

Bugün Doğanlar:
1851. Rusya'da Narodnik (Halkçı) hareketin ilk liderlerinden devrimci sosyalist, Nikolay Vasilyeviç Çaykovskiy.
1906. Pek çok ülkenin deniz kuvvetlerinden büyük bir süpertankerler ve yük gemileri filosuna sahip Yunan armatör Aristotle Sokrates Onassis.
1908. Swing döneminin başlıca trompetçilerinden Afrika kökenli Amerikalı caz müzisyeni Henry Allen.
1916. Üç kez SSCB, üç kez Avrupa ve dört kez de Olimpiyat şampiyonu Estonyalı satranççı Paul Keres.

Bugün Ölenler:
1944. İdare hukuku Profesörü Muslihiddin Adil Taylan.
1968. Besteci Fahri Kopuz.
1984. Fotoğraf ve sinema sanatçısı Baha Gelenbevi.
1989. Japonya İmparatoru Hirohito.

Tarihte Bugün / 8 Ocak

1916. Müttefik kuvvetleri Osmanlı ordusunun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu yarımadasından çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri komutanı Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.
1918. ABD Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Seanato'nun ortak toplantısında Avrupa'da kalıcı barışın sağlanması için kendi adıyla anılacak olan 14 prensibi ortaya attı.
1943. Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.
1945. Büyük İskenderun Limanı hizmete açıldı.
1946. Celal Bayar Demokrat Parti ( DP) Genel Başkanı oldu.
1977. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.
1982. Yılmaz Güney "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkum edildi.
1984. Başbakan Turgut Özal Türk Parasını Koruma Kanunu'nun herkesin başına bela olduğunu söyledi
1986. Henry Miller'in Oğlak Dönencesi adlı romanı, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle toplatıldı.
Aynı gün 8 sanatçıya Yükseköğrenim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nüvit Kodallı da vardı
1988.Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cins değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.
1991.Hükümetle anlaşan maden işçileri eylemlerine son vererek Zonguldak'a döndüler.
1992. Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.
1993. Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor" dedi.

Bugün Doğanlar
1823. Charles Darwin'den önce doğal seçme yoluyla türlerin evrimine ilişkin görüşleri ortaya atmasıyla bilinen İngiliz toplum ve doğa bilimci, coğrafyacı ve eleştirmen Alfred Russel Wallace.
1896. Şilili romancı ve kısa öykücü Manuel (Sepúlveda) Rojas.
1942. Patlayan kara delikler teorisiyle görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinde çığır açan İngiliz teorik fizikçi Stephen W. Hawking.
1947. İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve sinema oyuncusu David Bowie.

Bugün Ölenler:
1935. Besteci Rauf Yekta Bey.
1954. Sûfi Kemâli Efendi.
1961. Dünya şampiyonu güreşçi Yaşar Doğu.
1967. Yazar İlhan Tarus.
1976. Çin Halk Cumhuriyeti Başkanı Çu En- Lay.
1988. Balerin Duygu Baykal.
1996. Fransa'nın devlet başkanlarından François Mitterrand.

Tarihte Bugün / 14 Ocak

1923. Londra- New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı.

1932. Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlerin sayısının 8,2 milyona ulaştığı açıklandı.

1938. Türkiye- Irak - İran - Afganistan arasında imzalanan Sadabad Paktı Türkiye Büyük millet Meclisi'nde onaylandı.

Aynı gün Dışişleri Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi.

1941. İstanbul Valiliği Üniversite Talebe Birliği tüzüğünü onayladı; Talebe Birliği faaliyete geçti.

1943. Sir Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles De Gaulle Casablanca Konferansı'nda bir araya geldiler.

1945. Ekmek istihkakı kişi başına 450 grama çıkarıldı.

1953. Josip Broz Tito Yugoslavya devlet başkanı oldu.

1963. Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.

1966. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'ın eski Başbakan İsmet İnönü'ye gönderdiği mektup Meclis'te görüşüldü. Mektupların kamuoyuna açıklanması istendi.

1970. Mahkum aileleri "genel af" için yürüyüş yaptılar.

1975. Tüm Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullar Asistanları Birliği (TÜMAS) kuruldu.

1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e fahri profesörlük ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin fahri hukuk doktorluğu unvanları verildi.

1987. Uluslararası Ticaret Odası Vehbi Koç'u "Dünyada Yılın İşadamı" seçti.

1993. Nubar Terziyan, Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Emek Ödülü"ne değer bulundu.

1994. 4 şehirlerarası yolcu otobüsüne yerleştirilen bombaların patlaması sonucu 3 kişi öldü,17 kişi yaralandı. Eylemleri PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) askeri kanadı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) üstlendi.

1995. İlk kez düzenlenen Uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan bir törenle Lübnan'lı şair Adonis'e verildi.

1996. Besteci Onno Tunç, Bursa'dan İstanbul'a gelirken kullandığı tek motorlu uçağın Armutlu, Bozburun'da düşmesi sonucu yanındaki Hasan Kanık'la birlikte öldü.



Bugün Doğanlar:

1850. Bir süre İstanbul'da da yaşamış olan Fransız romancı Pierre Loti.

1861. Son Osmanlı Sultanı Mehmed Vahideddin.

1875. 1952 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman din bilgini, filozof, orgcu, ve misyoner doktor Albert Schweitzer.

1892. Tanınmış Nazi karşıtı dinbilgini ve vaiz, Bekennende Kirche'nin (İtiraf Kilisesi)kurucusu Friedrich Gustav Emil Martin Niemöller.

1896. Birinci Dünya Savaşı sonrası "kayıp kuşak"ın önde gelen yazarlarından, ülkesinin yaşam tarzına yönelik sert eleştirilerini yansıttığı Amerika üçlemesiyle tanınan Amerikalı yazar John Dos Passos.

1919. 1972-92 arasında pek çok kez başbakanlık yapmış, önde gelen İtalyan Hıristiyan Demokrat siyasetçi Giulio Andreotti.

1941. Gergin ve izleyiciyi kendine çeken icrasıyla ünlü Amerikalı kadın sinema oyuncusu Faye. Dunaway.



Bugün Ölenler:

1898. "Alis Harikalar Diyarında" adlı fantastik romanıyla ünlü İngiliz yazar Lewis Carroll.

1923. Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım.

1941. Türkiye'de ilk sinemayı açan ve filmcilik konusunda ilk girişimde bulunan, Kemal Film'in sahibi Kemal Seden.

1944. Şair Mehmet Emin Yurdakul.

1957. "Casablanca" filmindeki performansıyla film dünyasının unutulmazları arasında yer alan Amerikalı sinema oyuncusu Humphrey Bogart.

1974. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı Seyfi Demirsoy.

1977. Güncesiyle tanınan Frnasız kökenli Amerikalı yazar Anais Nin.

1986. Yazar Enver Naci Gökşen.

1987. Yapımcı ve film yönetmeni Turgut Demirağ.

1994. Sinemamızın karakter oyuncusu Nubar Terziyan.

1998. Ses sanatçısı Safiye Ayla.

Tarihte Bugün / 15 Ocak


"Hava Kirliliği İle Savaş Haftası"

1884. İstanbul Lisesi açıldı. Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif"di.1896 yılında resmi okullar arasına dâhil edildi.

1919. Alman devrimciler Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht öldürüldü.

1940. Ankara radyosu Fransızca, Yunanca, Farsça ve Bulgarca haber yayınına İngilizceyi de ekledi.

1945. Müttefik gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi.

1949. İmam-hatip kursları açıldı.

1952. Amerika Birleşik Devletleri Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) girişini onayladı.

1957. Mısır'da hükümet yılında bugün bütün İngiliz ve Fransız bankalarının kamulaştırılacağını açıkladı.

1958. İçişleri bakanı bir açıklama yaptı; İstanbul'da 40.000, Ankara'da 45.000, İzmir'de 4500 gecekondu var.

1964. III. Londra Konferansı toplandı. İngiltere, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs hükümetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.

1966. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'ın ve eski Başbakan İsmet İnönü'nün 1964 yılında yazdıkları mektuplar günü kamuoyuna açıklandı.

1985. Almedia Neves, Brezilya devlet başkanı seçildi. Almedia Neves 21 yıldan sonra ilk sivil devlet başkanı oldu.

1986. 12 Eylül askeri darbesinden sonra ilk öğrenci derneği kongresi günü İzmir'de toplandı.

1987. Türban eylemleri yayılıyor; Erzurum İlahiyat Fakültesi öğrencileri, dekanlığı işgal etti; Konya'da 122 öğrenci sınavları boykot etti; Bursa'da öğrenciler protesto telgrafı çekti.

1988. Yargıtay sanığın güvenlik görevlileri tarafından bir hafta iş ve gücüne engel olacak şekilde dövülmesi işkence kapsamına girmez yolunda bir karar verdi.

1989. Bülent Ecevit bugün Demokratik Sol Parti (DSP) genel başkanlığına seçildi.

1991. Sosyalist Birlik Partisi (SBP) kuruldu; Sadun Aren genel başkanlığa getirildi.

1992. Avrupa Komisyonu yılında bugün Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını tanıdı.

1993. Serik Tepesi'nde bulunan PKK (Kürdistan İşçi Partisi) kamplarına operasyon düzenlendi, yaklaşık 150 PKK militanının öldürüldüğü bildirildi.

1996. "Kumkapı Davası" sanığı Zeynep Uludağ, 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.

1997. Basında promosyonu yasaklayan yasa Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise 28 Ocak'ta promosyonu yasaklayan yasa değişikliğinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.




Bugün Doğanlar:

1622. En büyük Fransız komedi yazarı ve oyuncu Molière.

1809. Anarşizmin teorisyenlerinden Fransız sosyalist ve gazeteci Pierre-Joseph Proudhon.

1891. Batı dünyasında en tanınmış Sovyet yazarlarından gazeteci ve romancı İlya Grigoryeviç Ehrenburg.

1902. Şair Nazım Hikmet.

1912. V.Cumhuriyet'in önde gelen siyasetçilerinden Fransız devlet adamı Michel Debré.

1918. Mısır devriminin önderi başbakan ve devlet başkanı Albay Cemal Abdül Nasır.

1929. Siyah hakları mücadelesinin unutulmaz önderi Amerikalı rahip, Martin Luther King, RJ.



Bugün Ölenler:

1459. Fatih Sultan Mehmet'in hocası Akşemsettin.

1945. Ressam Sami Yetik.

1954. Eski Kara Kuvvetleri Komutanı Şükrü Kanatlı.

1956. Millet Partisi kurucularından Enis Akaygen.

1971. Atatürk'ün fotoğrafçısı Ethem Tem.

1984. Kıbrıslı siyasetçi Dr. Fazıl Küçük.

Tarihte Bugün / 16 Ocak

1923. Mustafa Kemal Paşa "Bu devletin halife ile alaka ve münasebeti yoktur...Halkı kendi halinde terk edersek bir adım ileri atamayız...İnkılabın kanunu mevcut kanunların fevkindedir" dedi.
1925. Sovyetler Birliğinde Lev Troçki Savaş Komiserliği görevinden alındı.
1928. Cemal Reşit Rey'in "12 Anadolu Türküsü" adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.
Doktor Şefik Hüsnü Değmer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.
Aynı gün Sovyetler Birliği'nde 30 muhalefet lideri Almanya'ya sürgüne gönderildi. Sürgüne gidenler arasında Lev Troçki'de vardı.
1929. Josef Stalin'le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal'in başkanlığından istifa etti.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)1946 yılında bugün İş ve İşçi Bulma Kurumu Kanunu'nu kabul etti.
1952. Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu'ya Fransız "Légion d'honneur" nişanı verildi. Yazar bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.
1956. Uluslararası Basın Enstitüsü Türkiye'de basına baskı yapıldığını açıkladı.
1961. Yeni kurulacak siyasi parti tüzüklerinin İçişleri Bakanlığı'nca incelenmesine karar verildi.
1970. Muammer Kaddafi Libya başkanı oldu.
1983. Türk Hava Yolları'nın "Afyon" uçağı Ankara'da düştü; 47 yolcu öldü.
1985. Halkçı Parti (HP) Milletvekili Bahriye Uçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını içeren yasa önerisi vermişti. Türkiye Büyük Millet Meclisi yasa önerisini reddetti.
1986. New-York'ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk hükümetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
1987. 1 Ocak'ta Çin'de Tiananmen Meydanı'nda öğrenciler başlattığı gösteriler sonunda Komünist Partisi lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.
1991. Amerika Birleşik Devletleri Irak'a hava akınları ve füze saldırısını başlattı. Amerika yetkilileri "Çöl Fırtınası" diye adlandırdıkları operasyona Kuveyt'i kurtarmak için yaptıklarını söyledi.
1992. Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana Sosyal Demokrat Halkçı Parti'den (SHP) istifa etti.
1996. "Avrasya" feribotu silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul'a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
Aynı gün Şırnak, Güçlükonak'ta bir minibüsün kurşunlanarak yakılması sonucu 11 kişi öldü. Bölge yetkilileri eylemi PKK'nin, PKK ise korucuların yaptığını ileri sürdü.

Bugün Doğanlar:
1932. Dünyada dağ gorilleri konusunda tek otorite olan Amerikalı zoolog Dian Fossey.
1933. Modern kültür eleştirileriyle ünlü Amerikalı aydın ve yazar Susan Sontag.

Bugün Ölenler:
1919. ABD'nin 26. Başkanı Theodore Roosevelt.
1933. Eski dışişleri bakanlarından Bekir Sami Bey.
1957. Orkestra şefi ve kemancı Arturo Toscanini.
1986. Tezhip sanatçısı Rikkat Kunt.

Tarihte Bugün / 17 Ocak

1875.126 yıl önce bugün Karaköy- Beyoğlu arasında Tünel hizmete girdi. Tünel dünyanın en eski üçüncü ve en küçük metrosuydu.
1934. Revü yıldızı Josephine Baker İstanbul'a geldi.
1945. Sovyet ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.
1952. Falih Rıfkı Atay hükümete ve Meclis'e hakaretten yargılanıyordu. Dava beraat kararıyla sona erdi.
1953. Başbakan Adnan Menderes demokratik rejimi tehdit eden dört tehlikeden söz etti:"Siyasi irtica, dini irtica, milliyetçilik irticaı ve komünizm."
1960. Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.
1961. Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.
1964. Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükümet kuracaklarını açıkladı.
1971. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Rektörü Erdal İnönü'nün evi önüne dinamit atıldı.
1984. Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden ( Banker Kastelli ) beraat etti.
Aynı gün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.
1987. Bülent Ecevit Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapis cezasına mahkûm oldu. 12 Eylül'den sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açıldı.
1988. Sosyal demokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.
1990. Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
1992. İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) Kuzey İrlanda'da Protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.
1995. Japonya'nın Osaka- Kobe bölgesinde deprem oldu; 3 bin kişi öldü.
1996. Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski Demokrasi Partisi (DEP) milletvekili Leyla Zana'ya verdi.

Bugün Doğanlar:
1899. Amerikanın en ünlü gangsteri Al Capone.
1931. Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü Amerikalı oyuncu James Earl Jones.
1942. Üç kez dünya profesyonel boks şampiyonluğunu elde eden tek boksör Muhammed Ali.

Bugün Ölenler:
1932. Kurtuluş Savaşı komutanlarından Derviş Paşa.
1954. Eğitimci ve edebiyat tarihçisi İsmail Habip Sevük.
1987. Eski gümrük ve tekel bakanlarından Hadi Hüsman.