Tarihte Bugün / 30 Nisan

1563. Kral VI. Charles'ın emriyle bütün Yahudiler Fransa'dan kovuldu.
1789. George Washington ABD'nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.
1939.Türkiye'nin de katıldığı New York Dünya Sergisi açıldı.
Sovyetler Birliği, İngiltere ve Fransa'ya karşılıklı yardım ittifakı önerdi.
1956. İstanbul Valiliği, kasapların et narhının kaldırılması isteğini reddetti.
1958. Et sıkıntısını gidermek için Yeni Zelanda'dan koyun eti dışalımı yapıldı.
1959. İsmet İnönü'nün Uşak gezisinde olaylar çıktı. Polis, halkı dağıtmak için göz yaşartıcı bomba kullandı.
1960. İstanbul'da bir gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Aynı gün, Ali Ulvi'nin karikatürü nedeniyle Cumhuriyet gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı.
1961. Kartal'da iki tren çarpıştı, 16 kişi öldü, 78 kişi yaralandı.
1963. Kürtçe dergi çıkaran iki üniversite öğrencisi tutuklandı.
1965. Dominik Cumhuriyeti'nde yeni bir askeri cunta yönetimi ele geçirdi. Amerika Birleşik Devletleri askeri darbeye yardım etti.
1967. Cumhuriyet Halk Partisi 4. Olağanüstü Kurultayı sonuçlandı. Kurultay'da kabul edilen "Ortanın Solu" siyasetine karşı çıkan Kayseri Milletvekili Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu'nun liderliğini yaptığı 33 milletvekili ve 15 senatör partiden istifa etti.
1971. Bugün ve Sabah gazeteleri süresiz kapatıldı.
1972. Sıkıyönetim, Cumhuriyet Halk Partisi Kurultayı için tedbir konulmasını istedi.
1975. Kuzey Vietnam birlikleri Saygon'daki Bağımsızlık Sarayı'na girerek Vietnam Savaş'ını bitirdi.
Aynı gün Anayasa Mahkemesi tarafından 1971 yılında kapatılmış olan Türkiye İşçi Partisi (TİP) yeniden kuruldu. Partinin genel başkanlığına Behice Boran, genel sekreterliğine Nihat Sargın getirildi.
1976. Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Emin Alpkaya ve arkadaşları beraat etti.
1980.Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) üyesi işçiler, 1 Mayıs kutlamaları yasaklandığı için, iş bırakma eylemi yaptı. DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk gözaltına alındı, DİSK merkezi polislerce arandı.
1981. Eski sosyal güvenlik bakanlarından Hilmi İşgüzar, silah kaçakçılığı suçundan 2 yıl ağır hapse mahkum oldu.
1987. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP), Demokratik Sol Parti (DSP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) liderleri, anayasa değişikliği için ortak bildiri yayımladı.
1988. Trabzon'da bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Kenan Evren 12 Eylül müdahalesinin demokrasiye karşı yapılmadığını, söyledi.
1991. İzinsiz olarak Azerbaycan'a giden Enerji Bakanı Fahrettin Kurt, Başbakan Yıldırım Akbulut'un isteğiyle istifa etti.
1993. Dünya çapındaki iletişim ağı World Wide Web (www) doğdu.

1995.ABD Başkanı Bill Clinton İrlanda’yı ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
2002. Pervez Müşerref referandum sonucunda ezici çoğunlukla beş yıl için daha Pakistan devlet başkanı oldu.



Bugün Doğanlar:
1777. Alman matematikçi Karl Friedrich Gauss.

1870. Macar besteci Franz Lehár.

1883. Çek romancı Jaroslav Hašek.

Bugün Ölenler:
1945. Adolf Hitler'in yeni eşi Eva Braun, intihar ederek.
1945. Almanya’nın Nazi diktatörü Adolf Hitler, intihar ederek.


1989. İtalyan film yapımcısı ve yönetmeni Sergio Leone.

1992. Ressam Burhan Uygur İstanbul'da.
1996. Gazeteci Yıldırım Çavlı İstanbul'da.

Tarihte Bugün / 1 Mayıs

"Emeğin Uluslararası Birlik Mücadele ve Dayanışma Günü"
1886. ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler. Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. İşçi liderlerinden Albert Parsons, August Spies, Adolph Fischer ve George Engel düzmece tanıklar ve kanıtlarla idam edildi.
1889. II. Enternasyonal, 1 Mayıs'ın, bütün dünyada işçilerin birlik ve mücadele günü olmasını kararlaştırdı.
1906. 1 Mayıs Türkiyeli işçi ve emekçiler tarafından da kutlanmaya başladı.
1921. Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladı. İştirakçı Hilmi önderliğinde Halk İştirakiyyun Fırkası'nın düzenlediği 1 Mayıs'a işçiler kızıl bayraklarla katıldı ve Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler.
1923. İstanbul'da tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladılar. "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar.
1925. Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.
1976. 50 yıllık aradan sonra 1 Mayıs İşçi Bayramı İstanbul Taksim Meydanında yapılan büyük bir mitingle kutlandı. DİSK'in (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu.
1977. DİSK tarafından Taksim Meydanında düzenlenen 1 Mayıs mitingine 500 bine yakın işçi, emekçi katılmıştı. Akşam saat 7'yi biraz geçe, alana giriş sürerken Sular İdaresi binasının üzerinden ve Intercontinental Oteli'nden (şimdiki The Marmara Oteli) kalabalığın üzerine ateş açıldı .
Silah sesleri dinmeden polis panzerleri sirenlerini çalarak topluluğun üzerine yürüdü. Birkaç kişi kurşun yarasıyla ya da panzer altında kalarak, ama çoğu çıkan panik sırasında ezilerek 37 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Resmi yetkililer ve medyanın olayı sol gruplar arasındaki çatışmayla ilişkilendirmek çabalarına karşın, yargılama sonucunda bir çatışma olmadığı olayların bir provokasyon sonucu patlak verdiği belirlenmesine karşın sorumlular yakalanamadı. Susurluk kazasından sonra, 1 Mayıs katliamı sorumlularının da yargılanması için bir kampanya yürütüldüyse de bir sonuç alınamadı. 1 Mayıs 1997'de, 20 yıllık hukuki zamanaşımı süresi doldu.
1979. İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı kondu. 1 Mayıs'ta İstanbul'da sokağa çıkan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve 1000'e yakın kişi gözaltına alındı. Behice Boran ve 330 Türkiye İşçi Partili 6 Mayıs'ta tutuklandı. DİSK'e bağlı bir grup sendika ise İzmir'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı.
1980. 12 Eylül darbesinden önce son "yasal" 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Sıkıyönetim altındaki İstanbul, Ankara ve İzmir'de gösteriler yasaklandı. DİSK, Mersin'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, o zamana kadar "Bahar Bayramı" adıyla resmi tatil günü olan 1 Mayıs çalışma günleri arasına dahil edildi.
1989. İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2000 kişilik grup polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü. 400'ü aşkın gösterici gözaltına alındı.
1990. İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.
1994. İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar polis tarafından coplandı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi. İki gün sonra milletvekili Salman Kaya'yı döven 3 polis ve Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar görevden alındı.
1996. İstanbul Kadıköy'de yapılan 1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı. 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı, birçok işyeri tahrip edildi.

* * *

1889. Alman ilaç firması Bayer, Aspirini üretti.
1927. Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Partisi Berlin'de ilk kez miting yaptı.
1931. Dünyanın en yüksek binası Empire State Building Açıldı. ABD Başkanı Herbert Hoover Beyaz Saray'da bir düğmeye basarak o güne kadar inşa edilmiş en yüksek yapı olan New York'taki Empire State Building'in ışıklarını yaktı. 102 katlı binanın girişinin yer aldığı 34. Sokak'tan tepesindeki paratonere kadar yüksekliği 465 metre.
1940. İstanbul'da bar ve eğlence yerlerinde çalışan 107'si Macar 162 "artist"in bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesi istendi.
1941. Orson Welles'in yönettiği Yurttaş Kane filminin ilk gösterimi yapıldı. İktidarda yozlaşmayı anlatan Kane yüzyılın en iyi filmi olarak kabul ediliyor.
1945. Alman Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels Sovyet Birlikleri Berlin'e girerken karısını ve altı çocuğunu öldürerek intihar etti.
1956. 6-7 Eylül olaylarında zarar gören kiliselere 10 milyon lira avans verildi.
1960. Amerikan casus uçağı U-2 Sovyetler Birliği üzerinde casusluk yaparken düşürüldü. Olay üzerine ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower ile Sovyet lideri Nikita Kruşçev arasında yapılması planlanan buluşma ertelendi.
1971. Başbakan Nihat Erim, Anayasa için, "Türkiye böyle bir lüksü kaldıramaz" dedi.
Aynı gün, Ankara'da grev ve lokavt yasaklandı, 22 dernek kapatıldı, İstanbul'da da öğrenci forumları yasaklandı
1972. Kuzey Vietnam Birlikleri Quang Tri'yi ele geçirdi. ABD ile savaşta ele geçirdiği bu ilk büyük kent Kuzey Vietnam'ın bütün eyalet üzerinde egemenlik kurmasını sağladı.
1982. Arjantin İngiltere'ye ait Falkland Adaları'na asker çıkardı. İngiltere Arjantin kuvvetlerine karşı saldırıya geçti.
1988. Sosyalist Feminist Kaktüs dergisi yayına başladı. Derginin yazarları, Gülnur Savran, Nesrin Tura, Sedef Öztürk, Banu Paker, Şahika Yüksel, Aksu Bora, Nural Yasin, Ayşegül Berktay, Özden Dilber, Nalan Akdeniz, Fadime Tonak'ı. Dergi, Eylül 1990'a dek 12 sayı yayımlandı.
2003. ABD Başkanı George W. Bush Irak’taki muharebelerin son bulduğunu açıkladı.
2004. Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti.Estonya, Macaristan, Letonya,Litvanya,Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya Avrupa Birliği üyesi oldular.

Bugün Doğanlar:
1910. Türkiye'de parti genel başkanı olan ilk kadın Behice Boran. Boran, Türkiye İşçi Partisi listesinden Urfa milletvekili seçilerek 1965'de meclise girdi. 1950 öncesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümü doçentiyken siyasal düşünceleri yüzünden üniversiteden atıldı. İlk hapishane günlerini Kore savaşına karşı çıkması nedeniyle yaşayan Boran tek çocuğu Dursun'u cezaevinde doğurdu. 12 Eylül askeri darbesi sonrası yurtdışına çıkan Boran Brüksel'de öldü.
Bugün Ölenler:

1904. Çek besteci Antonín Dvorák.
1945. Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels, intihar ederek
1976. Yunanlı politkacı ve şair Aleksandros Panagoulis
1978. Ermeni besteci Aram Haçaturyan.
1988. Karikatürcü, gazeteci, sinema ve tiyatro oyuncusu Altan Erbulak.Adına, eşi Füsun, kızları Ayşe ve Sevinç Erbulak tarafından, yılın başarılı oyuncusuna verilmek üzere "Altan Erbulak Ödülü" konuldu.
1993. Fransa Başbakanı Pierre Bérégovoy, intihar ederek.

Tarihte Bugün / 2 Mayıs

1808. Madrid Fransız egemenliğine karşı ayaklandı. Fransız işgaline karşı Madrid'de başlayan ayaklanma kentin ana meydanı Puerta del Sol'da kanlı bir savaşa dönüştü. Yenilen yüzlerce isyancı aynı gece Grandük Joachim Murat komutasındaki birliklerce Prado caddesinde kitleler halinde kurşuna dizildi.
1926. Atlantik'in iki yakası arasında ilk faks mesajı gönderildi. ABD'nin Londra büyükelçisi Alanson Bigelow Houghton'un Augustus John tarafından çizilen resmi Londra'dan New York'taki New York Times bürosuna geçildi.
1933. Nazi lider Adolf Hitler Almanya'da sendikaları yasakladı.
1938. Ordu Süvari Ekibi Roma'da Milletler Kupası yarışlarında altın Mussolini kupasını kazandı.
1940. Tasvir-i Efkar gazetesi yayımlanmaya başladı.
1945. İtalya'daki Alman işgal birlikleri müttefik ordularına, Berlin'deki Alman güçleri Sovyet Mareşal Jukof'un birliklerine teslim olmaya başladı.
1953. Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi kurucuları seçildi. Cevat Memduh Altar, Cevat Fehmi Başkut, Mahir Canova, Muhsin Ertuğrul, Reşat Nuri Gültekin kurucular arasında.
1954. Genel seçimler yapıldı. Demokrat Parti 503, Cumhuriyet Halk Partisi 31, Cumhuriyetçi Millet Partisi 5, bağımsızlar 2 milletvekili çıkardı.
1959. İzmir'de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve ana muhalefet lideri İsmet İnönü'yü karşılamaya gelenleri jandarma dağıttı; 10 kişi yaralandı; olaya yayım yasağı kondu. İnönü; İçişleri Bakanı Namık Gedik'i suçladı.
1969. NATO-İş sendikasına bağlı 300 işçi İzmir'de Amerikan Executor gemisini işgal ederek tahliyeyi durdurdu.
1972. Pele'nin de oynadığı Brezilya şampiyonu Santos futbol takımı İstanbul'a geldi. Santos ertesi gün Fenerbahçe'yi 6-1 yendi.
1973. Lübnan ordusunun Filistinli mültecilere saldırmasıyla Lübnan iç savaşı başladı
1995. Milliyetçi Hareket Partisi davası, 15 yıl geçmesi nedeniyle zamanaşımına uğradı. Kararı Yargıtay onayladı.
1997. Alaattin Çakıcı Flash TV'de telefonla Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller ve eşi Özer Çiller'i suçladı. Ertesi gün, silahlı bir grup Flash TV'nin İstanbul'daki binasını bastı.
İngiltere'de yapılan seçimleri İşçi Partisi kazandı, Tony Blair Başbakan oldu.
1999. Fazilet Partisi'nden Merve Kavakçı milletvekili yemin törenine başörtüsüyle katıldı. Olay Meclis'te protestolarla karşılandı.
Bugün Doğanlar
1762. Rus Çariçesi Büyük Katerina.
1921. Hintli film yönetmeni Satyajit Ray. Ray'ın en bilinen filmi Pater Pançali, Türkçesiyle "Küçük Yol Şarkısı"dır.
1903. Amerikalı hekim Dr. Benjamin Spock. Amerika'da İkinci Dünya savaşı sonrası doğan bebeklerin çoğu Spock'un kitabıyla büyüdüler. Vietnam savaşına gönderilen Amerikalı gençler bu kuşaktandı. Dr. Spock, kitabıyla büyüyen gençlerin ölümüne seyirci kalmadı. Savaş karşıtlarının yanında yer aldı. Dr. Spock'un kitabı Türkçeye çevrildi. Pek çok bebek Türkiye'de de Spock kitabıyla büyüdü.
Bugün Ölenler
1519. Rönensan'ın öncülerinden İtalyan bilgin, mucit, ressam, heykeltraş Leonardo da Vinci.
1957. Adını komünist avcısı akım "Makkartizm"e veren Amerikali senatör Joseph Mac Carthy.
1972. 9 Amerikan başkanıyla çalışan Amerika Birleşik devletleri Federal Soruşturma Bürosu FBI'ın (ef bi ay okunur) kurucusu ve direktörü, bir başka "komünist avcısı" J. Edgar Hoover.

Tarihte Bugün / 3 Mayıs

1889. Almanya'da 100 bin maden işçisi greve çıktı.
1951. Demokrat Parti Meclis Grubu'nda din eğitiminin genişletilmesi istendi.
1961. Milletvekili maaşları 4bin 50 lira oldu. .
1962. Ankara'da çıplak ayakla yürüyen işsizler Başbakan İsmet İnönü'nün istifasını istediler.
1979. Margaret Thatcher İngiltere'nin ilk kadın başbakanı oldu.
1984. Paris'teki Ermeni Anıtı bombalandı, 13 kişi yaralandı. Anıta Türklerin saldırdığı ileri sürüldü. Saldırıyı "Anti-Ermeni Örgütü" üstlendi.
1986. Önceki açıklamalarının aksine, yetkililer Çernobil kazası sonrası oluşan radyoaktif bulutların Türkiye'ye ulaştığını ve bazı bölgelerde radyasyonun 7 kat arttığını açıkladılar.
2000. Galatasaray, Antalyaspor'u uzatmada yenerek Türkiye Kupası'nı 13. kez kazandı.

Bugün Doğanlar:
1469. "Hedefe ulaşmak için her yol geçerlidir," anlayışının yaratıcısı İtalyan yazar ve politikacı Niccolo ) Machiavelli.
1898. İsrail'in ilk kadın başbakanı Golda Meir.
1903. ABD'li şarkıcı Bing Crosby.
1919. ABD'li insan hakları savunucusu ve şarkıcı Pete Seeger.

Bugün Ölenler:
1481. Fatih Sultan Mehmet.
1959. Ressam Zeki Kocamemi .
1963. Yazar Abdülhak Şinasi Hisar.

Tarihte Bugün / 4 Mayıs

1929. İngiltere Sendikalar Birliği'nin çağrısıyla Britanya tarihinin ilk genel grevi başladı. Genel grev 9 gün sürdü.
1931. Mustafa Kemal Atatürk üçüncü defa Cumhurbaşkanı seçildi.
1933. İstanbul eski Milletvekili Süreyya Paşa, "Gece Gelen Telgraf" kitabından dolayı Nazım Hikmet'i mahkemeye verdi.
1943. Başbakanlık; II. Dünya Savaşı sırasında, şeker satışlarını durdurdu. Bir yıl sonra da, İstanbul'da nüfus başına iki kilo un verilmesine karar verildi.
1949. İstiklal Mahkemeleri Kanunu kaldırıldı.
1959. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü İstanbul Topkapı'da bir grup Demokrat Parti'linin saldırısına uğradı; olaya yayım yasağı kondu. Aynı gün Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri protesto amacıyla Meclis oturumuna katılmadılar.
1960. Yeni Sabah gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı. Demokrat İzmir gazetesinden 16 kişi mahkum oldu.
1970. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Ohio'da Kent Eyalet Üniversitesi'nde öğrenciler Vietnam savaşını protesto ettiler. Gösteriye müdahale eden Ulusal Muhafızlar 4 öğrenciyi öldürdü.
1972. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmelerini önlemek isteyen dört kişi Jandarma Genel Komutanı Kemalettin Eken'i kaçırmak istedi. Polis müdahale etti. Orgeneral Eken ayağından yaralandı. Eylemcilerden üçü kaçmayı başarırken Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Niyazi Yıldızhan öldürüldü.
1973. Çevre yolu yapımı için Edirnekapı'daki tarihi surların yıkımına başlandı.
1979. Muhafazakar Parti Lideri Margaret Thatcher seçimleri kazanarak İngiltere'nin ve Avrupa'nın ilk kadın başbakanı oldu. Aynı gün Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden Tezer Taşkıran İstanbul'da öldü.
1988. Polonya'da Nisan'da başlayan grevler yayıldı, tersane işçileri de greve gittiler; Devlet Başkanı Wojciech ( Voycies) Jaruzelski (Jaruselski) ile Dayanışma Sendikası arasında tartışmalar çıktı.
1989. "Ateşten Köprü" kitabında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla yargılanan yazar Kerim Korcan beraat etti.
1990. Türkiye Birleşik Komünist Partisi yöneticileri Haydar Kutlu ve Nihat Sargın tahliye edildiler. Kutlu ve Sargın 900 gün tutuklu kaldılar.
1992. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, "Televizyon ve radyodan Kürtçe yayın yapılmasına komutanlar sıcak bakıyor" dedi. Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş 4 Mayıs günü Özal'ı cevapladı: "Hiç kimse Milli Güvenlik Kurulu'nda konuşulanları açıklayamaz, tutanaklarla ilgili bilgi veremez."
1997. Türkiye Eurovision şarkı yarışmasında Şebnem Paker'in seslendirdiği "Dinle" adlı şarkıyla üçüncü oldu.
Aynı gün Irak'tan Avrupa ülkelerine iltica etmek isteyen 25 kişiyi taşıyan iki tekne Ege Denizi'nde battı. 17 kişi boğuldu, 7 kişi kayboldu.

Bugün Doğanlar:
1929. Roma Tatili filmiyle tanınan Oscar ödüllü sinema oyuncusu Audrey Hepburn.
1936. "El Cordobes" adıyla bilinen İspanyol Boğa güreşçisi Manuel Benitez.

Bugün Ölenler:
1980. Eski Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Josip Broz Tito. 88 yaşında ölen Tito 1936'dan öldüğü güne kadar Yugoslavya Komünist Partisi'nin Genel Sekreteri'ydi. İkinci Dünya Savaşında Almanlara karşı gerilla savaşını örgütledi. 1945'de hükümet başkanı, 1953'de cumhurbaşkanı seçilen Tito ülkesinde özyönetime dayalı bir sosyalizm kurmaya çalıştı.
1997. Tangolarıyla tanınan Esin Engin İstanbul'da.
1985. Fatsa eski Belediye Başkanı Fikri Sönmez. "Terzi Fikri" olarak da bilinen Sönmez, Fatsa Devrimci Yol davasından tutuklu olarak kaldığı Amasya askeri cezaevinde geçirdiği kalp krizi sonucunda öldü.

Tarihte Bugün / 5 Mayıs

" Avrupa Günü"
1494. Kristof Kolomb CJamaika Adasına ayak bastı ve adaya Santa Gloria adını verdi.
1920. Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı.
Aynı gün Nicola Sacco ve Bartolemeo Vanzetti cinayet iddiasıyla Amerika'da tutuklandı.
1925. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
1930. Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı. Gandhi Nisan ayında, hükümetin tuz üretimi tekeline karşı 300 mil yürümüştü. .
1947.Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdular. Türkiye Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı.
1952. Kibrit tekeli kalktı.
1955. Türk Kadınlar Birliği Nene Hatun'u yılın annesi seçti.
1956. Ece Özbayrak, 10. Daktilografi Şampiyonası'nda, dakikada 735 vuruşla dünya rekoru kırdı.
1960. Demokrat Partililer hükümete destek için Ankara Kızılay'da bir gösteri düzenlemeye karar verdiler. İktidara karşı gençler de aynı gün, aynı saat, aynı yerde gösteri yaptılar. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve başbakan Adnan Menderes alanda protestolarla karşılandı.
1961. Amerika Birleşik Devletleri uzaya insan gönderdi; Alan Shepard uzayda 15 dakika kaldı.
1963. Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan sivil haklar yürüyüşünde 1000 kişi tutuklandı.
1968. Fransa'da, Vietnam savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı gösterilerde 6 öğrenci tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30.000 öğrenci barikatlar kurarak Paris'te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1972. Askerin emir almadan da silah kullanabilmesi yasalaştı.
1981. IRA militanı Boby Sands cezaevinde açlık grevinde öldü.
1992 . Sait Faik Hikaye Armağanı "Elveda Alyoşa" adlı kitabıyla Oya Baydar'a verildi.
1990. Avrupa Serbest Güreş Şampiyonası'nda Metin Kaplan ve Ali Kayalı altın madalya kazandı.
1994. Naim Süleymanoğlu Avrupa Halter Şampiyonası'nda 64 kiloda dünya rekoru kırdı; 3 altın madalya aldı.
2000. Ahmet Necdet Sezer, üçüncü turda 330 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi.

Bugün Doğanlar:
1813. Danimarkalı düşünür Soren Kierkegaard
1818. Alman düşünür ve Komünizmin kurucusu Karl Marx.
Bugün Ölenler:
1821. Fransa İmparatoru Napoleon Bonaparte.

Tarihte Bugün / 6 Mayıs

" Avrupa Günü"
1931.Nazım Hikmet beş şiir kitabı nedeniyle yargılandı. 10 Mayıs günü beraat etti.
1933. Yeşilhilal (Yeşilay) Cemiyeti, içkiye teşvik ettiği gerekçesiyle incesaza (alaturka müziğe) karşı mücadele başlattı.
1939. Akşam gazetesi kapatıldı.
1958. Ulus gazetesi yazı işleri müdürü Nihat Subaşı 8 aylık hapis cezasını yatmak üzere 1958 yılında bugün cezaevine girdi.
1960. Ankara'da hükümet karşıtı 555K (beşinci ayın beşinci günü saat beşte Kızılay'da) gösterilerinin fotoğraflarını ve haberini yayımladığı gerekçesiyle Zafer gazetesi 1 hafta kapatıldı.
1972. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu'nun (THKO) kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan idam edildi. Son söz olarak;
Deniz Gezmiş: " Yaşasın tam bağımsız Türkiye.Yaşasın Marksizm- Leninizm. Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği. Yaşasın İşçiler, köylüler. Kahrolsun emperyalizm,"
Yusuf Aslan: "Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için şerefimle bir defa ölüyorum. Sizler bizi asanlar şerefsizliğinizle her gün öleceksiniz. Biz halkımızın hizmetindeyiz. Sizler Amerikanın hizmetindesiniz. Yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm, ".
Hüseyin İnan: "Ben şahsi hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım. Bu bayrağı bu ana kadar şerefle taşıdım. Bundan sonra bu bayrağı Türk halkına emanet ediyorum. Yaşasın işçiler, köylüler ve yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm!" dediler.
1975. TBMM ölüm cezasını kaldırmayı reddetti.
1990. İlk özel Televizyon kanalı olan Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
Aynı gün İzmir Aliağa'da termik santral yapımına karşı 50 bin kişi 24 kilometrelik insan zinciri oluşturdu.
1996. Anayol hükümeti Adalet Bakanı Mehmet Ağar, cezaevleri genelgesi yayımladı. "Mayıs Genelgesi" adıyla anılan düzenleme cezaevlerinde tepkiyle karşılandı. Siyasi tutuklu ve hükümlüler 20 Mayıs'ta açlık grevine başladı. 12 kişi öldü. 27 Temmuz'da anlaşmaya varıldı.
1997. Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu Eşbaşkanı Claudia Roth, Doğru Yol Partisi Milletvekili Ayvaz Gökdemir aleyhine açtığı tazminat davasını kazandı. Ayvaz Gökdemir, Claudia Roth'a fahişe demişti.

Bugün Doğanlar:
1758. Fransız devrimin lideri Maximilien Robespierre.
1856. Modern psikoloji ve psikayatrinin kurucusu Avusturyalı psikolog Sigmund Freud.

Bugün Ölenler:
1970. Çallı Kuşağı ressamlarından Feyhaman Duran. Duran portre sanatının Türkiye'deki ilk ve en önemli temsilcisiydi.
1992. Alman asıllı Amerikalı aktrist Marlene Dietrich

Tarihte Bugün / 7 Mayıs

1924. Cumhuriyet gazetesi yayın hayatına başladı. 7000 nüsha basılan gazetenin kurucusu Yunus Nadi Bey'di. Gazetenin kadrosunda Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik (Altınay) gibi isimler vardı.
1945. Vietnam, Dien Bien Phu'da Fransızları yenilgiye uğrattı.
Aynı gün Nazi Almanyası'nın müttefiklere kayıtsız şartsız teslimiyle II. Dünya savaşı sona erdi.
1958. Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 8 ay yatmak üzere cezaevine girdi.
1966. Polis Mecliste arama yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü "Eşkiyanın bu gece ne yapacağı belli olmaz" dedi.
1973. Muş Milletvekili Nermin Çiftçi ilk kadın meclis başkanvekili seçildi.
1978. Çevreciler İskoçya'da bir nükleer santral inşaat alanını işgal ettiler.
1979. Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi, kendisine yöneltilen "Kürtçü" iddialarına karşı düşünce özgürlüğü mücadelesine devam edeceğini açıkladı. Elçi "Her Türk vatandaşı meramını anlatabildiği dilde konuşur. Bunu yasaklayan bir yasa yoktur" dedi.
1982. Genel Kurmay başkanlığı bir kitap yayımladı. Buna göre; Aralık 1981 itibariyle 14.086 sol, 2941 bölücü ve 347 sağ görüşlü 17.374 kişi hakkında 167 değişik örgüt davası açıldı.
1983. İstanbul Laleli'deki Washington Oteli'nin çay ocağında tüpgaz patlaması sonucu yangın çıktı. Çoğu; Yunanlı ve Avustralyalı 37 kişi öldü.
1985. Anavatan partisi Genel Başkanı ve Başbakan Turgut Özal "aylık gelirim, vergi iadesi dahil 1 000 doların çok az üzerinde. Belki de dünyanın en az ücret alan başbakanıyım" dedi.
1988. Abdi İpekçi cinayeti ile Papa suikastında adı geçen Oral Çelik Fransa'da yakalandı.
1993. Demokrasi Partisi (DEP) kuruldu. Özgür Gündem gazetesinin sahibi Yaşar Kaya genel başkan seçildi. Kaya, partinin Kürt sorununu demokratik yollarla çözmeyi amaçladığını söyledi.
1995. Fransa'da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi. kazandı.

Bugün Doğanlar:
1833. Alman besteci Johannes Brahms.
1840. "Kuğu Gölü", "Uyuyan Güzel" "Fındıkkıran" bale suitlerinin yaratıcısı Rus besteci Piyotr İlyiç Çaykovski.

Bugün Ölenler.
1986. Öykü ve oyun yazarı Haldun Taner İstanbul'da. Taner; "On İkiye İki Var" hikayesiyle 1955 Sait Faik, "Yalıda Sabah"la 1983 Sedat Simavi, "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" oyunuyla 1972 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü'nü aldı. Taner, en çok "Keşanlı Ali Destanı" oyunuyla tanınıyordu.

Tarihte Bugün / 8 Mayıs

"Yunus Emre Anma Günü ve Haftası", "Dünya Kan Günü"
1942. Rıza Nur'un haftalık Tanrıdağ dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1947. Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrasını yönetti.
1958.Yeni Gün gazetesi yazı işleri müdürü Erdoğan Tokatlı 34 gün yatmak üzere cezaevine girdi.
Aynı gün Sıkıyönetim kararlarına uymadığı iddiasıyla Milliyet gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.
1961. Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
1962. Türkiye'de 8 milyon gizli işsiz olduğu açıklandı.
1972. Bülent Ecevit listesinin Olağanüstü kongrede kazanması üzerine İsmet İnönü 33 yıl 4 ay 11 gün sonra Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığından istifa etti.
1975. Anayasa Mahkemesi Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasasını iptal etti. Başbakan Süleyman Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.
1981. Dostlar Tiyatrosu'nda Genco Erkal'ın oynadığı "Her Gün Yeni Baştan" adlı tek kişilik oyun yasaklandı.
1982. Bertolth Brecht'in, " Halkın Ekmeği" adlı şiir kitabı toplatıldı.
1984. Sanatçı Rahmi Saltuk, konserinde liste dışı türkü söylediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Aynı gün Türkiyeli parlamenterler 3 yıl aradan sonra tekrar Avrupa Konseyi'ne kabul edildi. Avrupa Konseyi Asamble Başkanı, "ancak izleme sürdürülecek" dedi.
1992. Son bir haftada bekaret kontrolüne gönderilen 8 kız öğrenciden ikisinin intihar ettiği açıklandı.
1993. Üç bin kişi Gökova termik santraline karşı eylem yaptı.
1997. Abdi İpekçi Uluslararası Dostluk ve Barış Ödülü kısa adı TÜRK-İŞ olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na verildi.

Bugün Ölenler:
1880. "Madame (madam) Bovary"nin yaratıcısı, Fransız yazar Gustave Flaubert.
1873. İngiliz düşünür John Stuart Mill
1987. Ressam, müzeci ve gazeteci Elif Naci İstanbul'da. Elif Naci'nin "On Yılda Resim", "Şarkta Resim", "Anılarda Damlalar" adlı kitapları da var.

Tarihte Bugün / 9 Mayıs

1926. Amerikalı kaşif Amiral Byrd, Kuzey kutbuna ilk uçuşunu yaptı.
1936. Benito Mussolini İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
1945. Nazi gizli servisi Gestapo şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri komutanı Herman Goering ABD 7. Ordusu'na esir düştü.
1955. Batı Almaya NATO'ya katıldı.
"Anneler Günü" Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1958. Üniversite öğrencileri "flört" konulu bir panel düzenleyecekti. İstanbul valiliği toplantıya izin vermedi.
Aynı gün Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1960. ABD Gıda ve İlaç İdaresi ( FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
Aynı gün Hür Adam gazetesi 10 hafta kapatıldı.
1962. 16 yabancı şirkete daha Türkiye'de petrol arama izni verildi.
1970. Çoğu üniversite öğrencisi 75-100 bin dolayında savaş karşıtı Washington'da ABD'nin Vietnam savaşına son vermesi için gösteri yaptı.
1971. Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı Fakir Baykurt gözaltına alındı.
Aynı gün Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
1974. Ankara Sanatseverler Derneği'nin "en iyi oyun yazarı ödülü" Uçamayan Kuşlar Tutulur" oyunuyla Aydın Arıt'a verildi.
Aynı gün Almanya'da, Kızıl Ordu Fraksiyonu liderlerinden Ulrike Meinhof ( Maynhof) Stutgart'daki Stemmheim (Ştemhaym) cezaevindeki hücresinde ölü bulundu.
1978. Ülkücüler İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı; 3 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
Aynı gün Kızıl Tugaylar örgütü'nün 16 Mart'ta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
1983. Cumhuriyet gazetesi başyazarı Nadir Nadi ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin 2 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Ceza paraya çevrildi.
1984. Yaşar Kemal'e Fransa'da Legion d'Honneur (löjyon dönor) nişanı verildi.
Aynı gün Sait Faik Hikaye Ödülünü "Akışı Olmayan Sular" kitabıyla Pınar Kür aldı.
1987. Polonya Havayollarına ait bir yolcu uçağı Varşova'dan New York'a havalandıktan hemen sonra düştü. 183 kişi öldü.
1988. Basın Müzesi İstanbul Çemberlitaş'ta açıldı.

Bugün Doğanlar:
1800. ABD'de köleliğe karşı isyanın siyah önderi John Brown.
1936. İngiliz sinema oyuncusu Albert Finney ve ABD'li Oscar ödülü sahibi kadın sinema oyuncusu Glenda Jackson

Bugün Ölenler:
1805. Alman şair Friedrich Schiller.